К. М. Рафиков – Ўзбекистон касаба уюшмалари Федерацияси раиси

Исҳоқхон Тўра Ибрат
рус, ҳинд, урду, инглиз, француз 
Заҳириддин Муҳаммад Бобур
(1483-1530) – 
ўзбек мумтоз адабиётининг буюк намояндаси, 
давлат арбоби ва саркарда, бобурийлар 
давлатининг асосчиси, жаҳон адабиёти ва 
манбашунослигида муҳим ва ноёб ёдгорлик, 
ўзбек адабиётида дастлабки насрий тарихий 
илмий асар – “Бобурнома”нинг муаллифи.

---

48 
тилларини яхши билган, қадимий финикия, яҳудий ва юнон ёзувларини 
ўрганган. Билимини бойитиш мақсадида дунёнинг кўплаб мамлакатларида 
бўлиб, турли халқлар тарихини, маданиятини ва иқтисодиётини тадқиқ 
қилган, Шарқ ва Ғарб илм-фани, маданияти ва санъати билан яқиндан 
танишган. Дунё тамаддунининг илғор маданияти, иқтисодиёти, фан ва 
техника янгиликларидан юртдошларимиз ҳам баҳраманд бўлиши йўлида 
сидқидилдан меҳнат қилган. 
Ибрат домланинг илк матбаачи, янги усулдаги мактаб асосчиси 
сифатидаги бемисл хизматлари таҳсинга сазовор. У 1908 йили Оренбург 
шаҳридан босмахона ускуналари келтириб, “Матбааи Исҳоқия” 
босмахонаси (“Исҳоқия босмахонаси”)ни ташкил этган. 1960 йилгача 
фаолият кўрсатган ушбу босмахонада кўплаб илмий-маърифий ва иқтисод 
соҳасидаги китоблари, рисолалари, газета ва журналлари чоп этилган. 
Ибрат домла ўз халқининг илмли, маърифатли қилиш жонкуяри 
бўлган. У “Туркистон вилояти газети”, “Садои Туркистон”, “Садои 
Фарғона” газеталарига ёзган мақолаларида фан, маърифат ва маданиятни, 
меҳнаткаш 
аҳолининг 
фидойиликларини 
тарғиб 
этган. 
Маърифатпарварнинг миллий кутубхона, китобхонлик ишларининг илк 
ташкилотчиси ва тарғиботчиси борасидаги ишлари ҳам беқиёсдир. 
Атоқли маърифатпарвар шарафига Наманганда барпо этилган 
мажмуада Исҳоқхон Тўра Ибратнинг ҳайкали қад ростлаб турибди.