К. М. Рафиков – Ўзбекистон касаба уюшмалари Федерацияси раиси

 
 
 
 
 
 
6.3-расм.
 
Меҳнат потенциали миқдор
кўрсаткичларининг шаклланиши 
 
Миқдорий кўрсаткичнинг туб ўзаги, яъни ядросини 
инсон 
ташкил 
этиб, шахсий инсоний омилларнинг узаро уйғунлиги натижасида меҳнат 
потенциали вужудга келади. 
Инсон ижтимоий-иқтисодий мазмунга эга бўлган фаолиятда машғул 
бўлиши натижасида у 
иш билан банд кишига 
айланади. Иш билан 
бандлар бўлганларга; 
а) ёлланиб ишлаётган, шу жумладан, тўлиқ бўлмаган иш вақти 
мобайнида ёки уйда иш ҳақи олиб ишлаётганлар, шунингдек ҳақ 
тўланадиган бошқа иш, вақтинчалик ишга эга бўлган фуқаролар; 
б) касаллик, таътил, қайта тайёргарлик, малака оширищ, ишлаб 
чиқаришнинг тўхтаб туриши туфайли, шунингдек, қонун ҳужжатларига 
мувофиқ вақтинчалик ишда бўлмаган ходим учун иш жойи сақланиб 
қоладиган бошқа ҳолларда иш жойида вақтинчалик бўлмаган фуқаролар; 
в) ўзини мустақил равишда иш билан таъминловчи фуқаролар, 
тадбиркорлар, кооператив аъзолари, фермерлар, шахсий ёрдамчи ва 
деҳқон хўжаликларида меҳнат билан банд бўлганлар, бевосита қорамол 
И 
Б 
ИФА 
МР 
МП 
Меҳнат потенциали 
Меҳнат ресурслари 
Иқтисодий фаол аҳоли ёки ишчи кучи 
Иш билан банд аҳоли 
Инсон

---

212 
боқувчилар, чорвачилик ва бошқа қишлох хўжалиги маҳсулотлари 
етиштирувчилар 
ва 
сотувчилар, 
кўрсатиб 
ўтилган 
фуқаролар 
тоифаларининг ишлаб чиқаришда қатнашадиган оила аъзолари; 
г) Куролли Кучларда, Миллий хавфсизлик ҳамда Ички ишлар 
органлари тузилмалари ва қўшинларида хизматни ўтаётганлар; 
д) қонун хужжатларига мувофиқ фаолият олиб бораётган жамоат 
бирлашмалари ва диний муассасаларда ишлаётган фуқаролар. 
Иш билан бандлик мавжуд потенциалдан самарали фойдаланиш ва 
уни ижтимоий-иқтисодий фойдали меҳнатга йўналтириш орқали вужудга 
келади. Акс холда эса ишсизлик муаммоси пайдо булади. 
Мазкур қарорга кўра,