K ic h ik bizn es V a X u su siy t a d b ir k o r L ik

5 Temur tuzuklari. -Т.: G'afur G'ulom nashriyoti. 1991, 15-b.
6
Nizomiddin Jomiy Zafamoma. -Т .: О ‘zbekiston, 1996. 318-b.

---

ayniqsa jadidchilar (Qodiriy, Behbudiy, CHo'lpon, Fitrat, Avloniy) va ular 
qatorida yirik davlat arbobi Fayzulla Xo'jaevning aholini qoloqlik va 
qashshoqlik girdobidan qutulishning asosiy yo'li mamlakatda ishlab 
chiqaruvchi kuchlar va tadbirkorlikni rivojlantirish ekanligi va unda faol 
ishtirok etishga undashi hamda uni rag'batlantirish uchun aniq sa’y- 
harakatlari 
respublikamiz 
iqtisodiy 
taraqqiyotining 
moddiy-texnika 
bazasini bunyod etish uchun kuchli zamin hozirlagan edi.
Buyruqbozlik iqtisodiyotiga asoslangan tizim barham topishi bilan 
mamlakatlarda bozor iqtisodiyoti va uning o'zagini tashkil etuvchi 
tadbirkorlik faoliyatining mazmuni va metodologik asoslari to'g'risidagi 
tafkkur kengaydi va nazariy bilimlar chuqurlashdi.
Tadbirkorlik tushunchalarining hozirgi ma’nosida XVII asr oxiri va 
XVIII asr boshlarida ilk bor ingliz iqtisodchisi Richard Kantilon qo'llagan 
edi. Uning fikricha, tadbirkor tavakkalchilik sharoitida faoliyat yurituvchi 
^cishidir. Shu boisdan u er va mehnat omilini iqtisodiy farovonlikni 
belgilab beruvchi boylik manbai deb bilgan. Keyinchalik, XVIII asrning 
oxiri va XIX asming boshida mashhur franuuz iqtisodchisi J.B. Sey (1767- 
1832) «Siyosiy iqtisod risolasi» kitobida (1803y.) tadbirkorlik faoliyatini 
ishlab chiqarishning uch mumtoz omillari yer, kapital, mehnatning 
yaxlitligi deb ta ’riflagan edi.
U 
Angliya 
sanoatining 
muvaffaqiyatini 
«ingliz 
tadbirkorlari 
iste’dodi» ta ’minlaganligini ta’kidlagan edi. J.B. Seyning asosiy tezisida 
mahsulot ishlab chiqarishda tadbirkorlar asosiy faoliyat yuritadi deyiladi. 
J.B. Seyning fikricha, tadbirkor olgan daromad uning mehnati, ishlab 
chiqarishni tashkil etganligi, mahsulotni o 'z vaqtida sotganligi uchun