K. B. Urazov buxgalteriya hisobi va audit o‘quv qo‘llanma toshkent «O‘qituvchi» -2004

Tayyor mahsulotlarning sintetik va analitik hisobi. Tayyor mahsulotlarni hisobga olish uchun 21-son BHMS da quyidagi schyotlar tizimi ko‘zda tutilgan:


2810 “Ombordagi tayyor mahsulotlar”


2820 “Ko‘rgazmadagi tayyor mahsulotlar”
2830 “Komissiyaga berilgan tayyor mahsulotlar”

Ushbu schyotlar aktiv schyotlardir, ularning debetida tayyor mahsulotlarning qoldig‘i, kelib tushish natijasida ko‘payishi, kreditida esa – kamayishi aks ettiriladi.

Korxona omboriga kirim qilingan barcha tayyor mahsulotlar 2810 “Ombordagi tayyor mahsulotlar” schyotining debetida va boshqa tayyor mahsulotlarni qaysi manbalardan kelib tushganligini ko‘rsatuvchi schyotlarning kreditida aks ettiriladi, jumladan:

Kredit 2010 “Asosiy ishlab chiqarish” – asosiy ishlab chiqarishdan olingan tayyor mahsulotlarning tannarx bo‘yicha qiymatiga;
Kredit 2310 “Yordamchi ishlab chiqarish” – yordamchi ishlab chiqarishdan olingan tayyor mahsulotlarning tannarx bo‘yicha qiymatiga;


Kredit 4610 “Ustav kapitaliga badallar bo‘yicha ta’sischilarning qarzi” – ta’sischilardan ta’sis badali sifatida olingan tayyor mahsulotlarning qiymatiga;


Kredit 9380 “Qaytarilmaydigan moliyaviy yordam” – boshqa shaxslardan qaytarilmaydigan moliyaviy yordam sifatida olingan tayyor mahsulotlarning qiymatiga;


Kredit 1010 “ Materiallar “ - tayyor mahsulot tarkibiga kiritilgan materiallar qiymatiga;


Kredit 2810,2820,2830 – tayyor mahsulotlarning ichki almashuviga
Kredit 9390 “ Boshqa operatsion daromadlar” – inventarizatsiyada aniqlangan ortiqchalar summasiga va boshqalar.
Tayyor mahsulotlarning sotilishi buxgalteriya hisobida quyidagicha aks ettiriladi:


1.Haridorlarga taqdim etilgan schyot-fakturalar bo‘yicha tayyor mahsulotning QQS siz bo‘lgan sotish bahosidagi qiymatiga