2. Hisob siyosatida 1510 –schyotni
|
qo‘llash ko‘zda tutilgan holda
|
|
|
|
|
|
Tar-tib
|
Operatsiyaning mazmuni
|
Debet
|
Kredit
|
Yozuvga asos
|
rakami
|
|
schet
|
schet
|
bo‘luvchi hujjat
|
107
-
1.
|
Materiallar ta’minotchilardan qabul
|
|
|
|
|
qilinganda:
|
|
|
|
|
- Zaxiralarni QQSsiz sotib olish
|
1510
|
6010,
|
Shartnoma,
|
|
qiymatiga
|
|
4110
|
schet-faktura
|
|
- QQS summasiga
|
4410
|
6010
|
|
2.
|
Yordamchi ishlab chiqarishdan
|
1510
|
2310
|
Hisobot,
|
|
olinganda
|
|
|
nakladnoy
|
3.
|
Hisobdor shaxslardan olinganda
|
1510
|
4220-
|
Bo‘nak hisoboti
|
|
|
|
4230
|
|
4.
|
Tayyorlovga doir xizmatlarga
|
1510
|
6990
|
Schet-faktura
|
5.
|
Tayyorlov bo‘yicha bildirilgan
|
4860
|
1510
|
Da’vo xati
|
|
da’volarga
|
|
|
|
6.
|
Tayyorlov natijasida kirim qilingan
|
1010-
|
1510
|
Qabul qilish
|
|
materiallarga
|
1090
|
|
dalolatnomasi
|
7.
|
Tayyorlovning haqiqiy qiymati
|
1510
|
1610
|
Buxgalteriya
|
|
materiallarning hisob bahosidan past
|
|
|
ma’lumot-
|
|
bo‘lganda
|
|
|
nomasi
|
8.
|
Tayyorlovning haqiqiy qiymati
|
1610
|
1510
|
Buxgalteriya
|
|
materiallarning hisob bahosidan
|
|
|
ma’lumot-
|
|
yuqori bo‘lganda
|
|
|
nomasi
|
O‘stirishdagi va bo‘rdoqidagi hayvonlarning hisobi
O‘stirishdagi hayvonlar –bu ona hayvonlarning ( ot, sigir, qo‘y, echki, cho‘chqa, tovuq va boshqalar) bolalari , ya’ni toychoq, buzoq, qo‘zi, uloq, jo‘ja va boshqalar.
Bo‘rdoqidagi xayvonlar –bu go‘sht uchun yoki semirtirib sotish uchun boqilayotgan xayvonlar.
O‘stirishdagi va bo‘rdoqidagi hayvonlarning hisobi № 11 «O‘stirishdagi va bo‘rdoqidagi xayvonlar» schetida olib boriladi. Schet aktiv, doimiy bo‘lib, debetida o‘stirishdagi va bo‘rdoqidagi xayvonlarning mavjud soni va uni ko‘payishi tannarxi bo‘yicha , kreditida esa ularning kamayishi aks ettiriladi.
O‘stirishdagi xayvonlar asosan quyidagi manbalar hisobidan ko‘payadi:
Tug‘ishdan olingan xayvonlar va ularni og‘irligini oshirish evaziga
Yosh mollarni sotib olish evaziga
Bepul olish evaziga
Ta’sischilardan badal sifatida kirim qilish evaziga
Ona hayvonlarni tug‘ishidan o‘stirishga olingan hayvon bolalari soni bo‘yicha hisobga olinadi, ularning boshlang‘ich qiymati ona xayvonlarni saqlashga ketgan harajatlarga tenglashtirib olinadi. Ushbu harajatlar № 2010 «Asosiy ishlab chiqarish», № 2310 «Yordamchi ishlab chiqarish» schetlarining debetida to‘planadi, ona xayvonlarni tug‘ishidan bola xayvonlar olingach, bu harajatlar yuqoridagi schetlarning kreditiga yozilib, № 11 «O‘stirishdagi va bo‘rdoqidagi xayvonlar» schetining debetiga olib boriladi.
Bola xayvonlarni o‘stirishga ketgan harajatlar № 2010 «Asosiy ishlab chiqarish»,
2310 «Yordamchi ishlab chiqarish» schetlarining debetida to‘planib, hisobot davrlari
( oy,chorak, yil) oxirida maxsus tortish qaydnomalari asosida o‘stirishdagi
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
108
xayvonlarning qiymatiga kiritilib boriladi. O‘stirish davri tugab, ular asosiy podaga utqazilganda, quyidagi buxgalteriya yozuvi beriladi:
Debet 0840 «Asosiy podani shakllanishi»
Kredit 1110 «O‘stirishdagi va bo‘rdoqidagi xayvonlar»
0840-««Asosiy podani shakllanishi» schetida to‘plangan summa o‘stirilgan hayvonni ishchi va mahsuldor hayvonlar guruhiga kiritilishiga qarab hisobdan chiqariladi, ya’ni:
Debet 0170 «Ishchi va mahsuldor hayvonlar»
Kredit 0840«Asosiy podani shakllanishi»
Yosh xayvonlar o‘stirish uchun boshqa yuridik va jismoniy shaxslardan olinsa, u holda quyidagi yozuvlar qilinadi:
Sotib olinsa
Debet 1110 «O‘stirishdagi va bo‘rdoqidagi xayvonlar» Kredit 6010 « Ta’minotchilarga qarzlar»
Kredit 4230 « Xodimlarning berilgan avanslar bo‘yicha qarzlari» Kredit 6890 « Boshqa majburiyatlar»
Bepul olinsa
Debet 1110 «O‘stirishdagi va bo‘rdoqidagi xayvonlar» Kredit 8530 « Bepul olingan mulklar»
Ta’sischilardan olinsa
Debet 1110 «O‘stirishdagi va bo‘rdoqidagi xayvonlar»
Kredit 4610 « Ta’sischilarning ustav kapitaliga ulushi bo‘yicha qarzlari»
Bu turdagi yosh xayvonlar ham o‘stirish jarayoni tugagach, asosiy podaga ishchi xayvonlar yoki mahsuldor xayvonlar sifatida kirim qilinadi.
O‘stirishdagi xayvonlar sotilishi, bepul berilishi, ta’sis badali sifatida boshqa korxonaga berilishi, halok bo‘lishi mumkin. Barcha hollarda ularning tannarx bo‘yicha qiymati Debet 9220 Kredit 1110 yozuvi bilan hisobdan chiqariladi, olingan foyda Dt 9220 Kredit 9320 yozuvi bilan, kurilgan zarar esa Debet 9432 Kredit 9220 yozuvi bilan aks ettiriladi. Haridorlardan tushadigan tushumga Debet 4010 Kredit 9220 yozuvi beriladi.
Bo‘rdoqidagi xayvonlar semirtirishga ketgan harajatlar № 2010 «Asosiy ishlab chiqarish» schetining debetida to‘planib, hisobot davrlari oxirida molning semirish tannarxiga kiritib boriladi.
Bo‘rdoqidagi mollar so‘yib sotilganda yoki tiriklayin sotilganda sotishdan tushgan tushum korxonaning daromadiga olinadi ( Debet 5010,4010 Kdedit 9010), bir vaqtning o‘zida sotilgan bo‘rdoqi molning tannarxi hisobdan chiqariladi ( debet 9110 Kredit 1110 ).
O‘stirishdagi va bo‘rdoqidagi xayvonlar xalok bo‘lganda, ularning tannarxi moddiy javobgar shaxs yoki korxona hisobidan, shuningdek sug‘urta qilingan bo‘lsa, sug‘urta polisi evaziga ham qoplanadi.Bu operatsiyalar mos ravishda Debet 4630, 9430,6510 Kredit 9220 yozuvlari bilan aks ettiriladi
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
109
O‘stirishdagi va bo‘rdoqidagi xayvonlarning analitik hisobi ularning turlari, guruhlari, yoshiga qarab saqlanish joylari va moddiy javobgar shaxslar bo‘yicha yuritiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
