K. B. Urazov buxgalteriya hisobi va audit o‘quv qo‘llanma toshkent «O‘qituvchi» -2004

Tartib Operatsiyaning mazmuni

Download 5,53 Mb. bet 119/248 Sana 02.06.2022 Hajmi 5,53 Mb. #630145

Bu sahifa navigatsiya:

• 6.4.Valyuta schyotidagi pul mablag‘larining hisobi

2.	Pul mablag‘larini chiqimi:
	-korxona kassasiga kelib tushganda	5010	5110	Bank
	-valyuta schetiga topshirilsa	5210		ko‘chirmalari va
	-kredit qaytarilsa	6810		ularga ilova
	-qarz qaytarilsa	6820		qilingan
	-ta’minotchiga avans o‘tqazilganda	4310-		boshlang‘ich
		4330		hujjatlar
	-ta’minotchiga qarz o‘tqazilsa	6010
	-haridorga avans qaytarilsa	6310
	-byudjetga avans o‘tqazilsa	4410
	-byudjetga qarz o‘tqazilsa	6410
	-ijtimoiy sug‘urta uchun o‘tqazilsa	6520
	-majburiy to‘lovlar o‘tqazilsa	6520
	-kelgusi davr uchun sarflansa	3110-
		3190
	-depozit schyotlarga o‘tqazilsa	5890
	-xayriya sifatida o‘tqazilsa	9430
	-ta’sis badali sifatida kiritilsa	0600
	-maxsus schyotlarga o‘tqazilsa	5500

Valyuta schyotini ochishga asos bo‘lib tashqi iqtisodiy faoliyatni yuritishga berilgan ruxsatnoma (litsenziya) , korxona ustavi, mahalliy hokimiyatdan davlat ro‘yxatidan o‘tganlik to‘g‘risida qaror va boshqa tegishli hujjatlar hisoblanadi.

Valyuta schyotidagi pul mablag‘larining hisobi 5210 «Mamlakat ichidagi valyuta schyotlari» va 5220 « Chet eldagi valyuta schyotlari» da yuritiladi. Ushbu valyuta schyotlarini yuritish hisob-kitob schyotini yuritish tartibiga to‘liq o‘xshaydi. Faqat farq shundaki, valyuta schyotlari ikki birlikda, ya’ni chet el valyutasi va milliy valyutalarda yuritiladi. Bank valyuta schyotlaridagi pul mablag‘larining holati va harakatini faqat chet el valyutasida hisobini yuritadi va chet el valyutasida ifodalangan valyuta schyotlaridan ko‘chirmani beradi. Korxona esa valyuta schyotlaridagi pul mablag‘larini ham chet el valyutalarida, ham ularni Markaziy bank e’lon qilgan rasmiy kurslar bo‘yicha milliy valyutaga o‘tqazilgan holda hisobga oladi. Buxgalteriya balansi va moliyaviy hisobotning boshqa shakllarida chet el valyutalari faqat milliy valyuta hisobida aks ettiriladi.

Chet el valyutalarining kelib tushishi va chiqimi operatsiyalar yuz bergan sanadagi rasmiy kurslar bo‘yicha hisobga olinadi. Kelib tushgan sanadan boshlab mavjud chet el valyutalari bo‘yicha rasmiy kurslarni o‘zgarishi sanasiga kurslar o‘rtasidagi farqlar vujudga keladi. Agar kurslar o‘sish tomonga o‘zgargan bo‘lsa mavjud chet valyutalari bo‘yicha korxona ijobiy kurs farqlaridan daromadga ega bo‘ladi. Agar kurs pasayish tomonga o‘zgargan bo‘lsa mavjud chet valyutalari bo‘yicha korxona salbiy kurs farqlaridan zarar ko‘rgan bo‘ladi.

Valyuta schyotlari bo‘yicha asosiy xo‘jalik operatsiyalariga quyidagi buxgalteriya yozuvlari qilinadi.

Tar-tib	Operatsiyaning mazmuni			Debet	Kredit	Yozuvga	asos
raqami				schet	schet	bo‘luvchi hujjat
1.	Pul mablag‘larining tushumi:			5210-
	-korxona kassasidan tushganda			5220	5010	Chiqim kassa
	-haridorlardan avans tushganda				6310	orderi,	bank
	-haridorlardan qarz kelib tushsa				4010	ko‘chirmalari va
	-ta’sischilardan olinganda				4610	ularga	ilova
	-ta’minotchilardan qaytarilganda				6010	qilingan
	-kredit olinganda				6810	hujjatlar
	-qarz olinganda				6820
	-qaytarilmaydigan moliyaviy yordam
	kelib tushganda				9380
	-maqsadli mablag‘lar kelib tushganda				8810-
	-inkassator	summasida	ortiqcha		8890
	summalar aniqlanganda
	-ijobiy kurs farqlariga				9390
					9540
2.	Pul mablag‘larini chiqimi:				5210-
	-korxona kassasiga kelib tushganda			5020	5220	Bank
						ko‘chirmalari va
	-kredit qaytarilganda			6810		ularga	ilova
	-qarz qaytarilganda			6820		qilingan
	-ta’minotchiga avans o‘tqazilganda			4310-		boshlang‘ich
				4330		hujjatlar
	-ta’minotchiga qarz o‘tqazilsa			6010
	-haridorga avans qaytarilsa			6310
	-kelgusi davr uchun sarflansa			3110-
				3190
	-xayriya sifatida o‘tqazilsa			9430
	-ta’sis badali sifatida kiritilsa			0600
	-valyuta sotilganda			9220
	-salbiy kurslar farqiga			9630

Valyuta schyotlaridagi pul mablag‘larining analitik hisobi bank muassasalarida ochilgan schyotlar bo‘yicha yuritiladi.