K arim a q osim ova

0 ‘QISH  DARSLARIDA MUSTAQIL  ISHLAR
M ustaqil  ish  m ashqning  faol  turi  b o 'lib ,  uni  bajarish  jarayonida 
o 'quvch ilar  fikrlashga  va  m ustaqil  faoliyat  yuritishga  o'rganadilar.  Bir 
vaqtning  o 'zid a  ikki  yoki  uch  sin f  bilan  ishlanadigan  oz  kom plektli 
m aktablarda  m ustaqil  ish,  ayniqsa, ju da zaru r ham d a katta  aham iyatga 
ega.
O 'qish  darslarida  m ustaqil  ishni  bajarishga  bolalar  taxm iniy 
tayyorlanadi,  albatta.  O 'quvchilarni  m ustaqil  ishga  tayyorlashda 
topshiriqning  m aqsadi  ularga  qisqa  va  a n iq   tushuntiriladi.  M ustaqil 
ish  uchun  tanlangan  m atnning  hajmi  kichik  va  o'q u v ch ilar saviyasiga 
mos  bo'lishi  lozim .  M ustaqil  ish  turlari  h a r  xil  bo'lib,  uni  tanlashda 
o'quv chilam ing  tayyorgarligi,  o'qiladigan  m atnn ing   xarakteri,  asam i 
o 'rganish  bosqichi  hisobga  olinadi.
B oshlang'ich  sinflarning  o 'q ish   darslarida  m ustaqil  ishning  quyi­
dagi  turlaridan  foydalaniladi:
1.  Asarni  ichda  o ‘qish.  1-sinfda  bu  m ashqni  topshirishdan  oldin 
ayrim   so'zlarni  kesm a  harflar  bilan  tuzdirish  va  uni  o 'qishn i  m ashq 
qildirish  m aqsadga  m uvofiq.  O 'q u v  yilining  ikkinchi yarm idan boshlab 
ichda  o'qib,  ayrim   qatnashuvchi  shaxslarning  gaplarini  topish,  uni 
o 'q ish   va  o 'z   so'zi  bilan  gapirib  berish,  m atnd an  o'qituv chi  bergan 
savolga  javob  bo'lad ig an   o 'rin n i  topish  kabi  topshiriqlar  berilishi 
m um kin.
2.  O 'qilgan 
matn  yuzasidan  berilgan  savollarga  javob  berish.  Bu
m ashq  bolalam i  d iq q a t-e ’tib o r bilan  o'qishga  o'rgatadi;  bu   ish  turid an 
oz  kom plektli  m aktablarda  foydalanish  dars  tartibini  belgilashga  ham  
yordam  beradi.  M ashqning bu turi asta m urakkablashtira boriladi:  a w a l 
o'q uvch ilar m atnga  oid  savollarga javob berish  bilan uning  m azm unini 
o'zlashtirsalar,  keyin  asarning  asosiy  g'oyasini  bilib  oladilar,  voqea- 
hodisalar o'rtasidagi  sabab-natija  bog'lanishlarini  tushunadilar.  B unda 
,,N ega?“ ,  „N im a  u c h u n ? "  kabi  savollardan  foydalaniladi.  M asalan,
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

4 -sin f  „O 'qish  kitobi“dagi