Juft tuyoqlilarning umumiy tavsifi, iqtisodiy ahamiyati mavzusidagi kurs ishi

2.2 Qoramolchilik

Qoramolchilik mamlakatimiz chorvachiligining asosiy tarmog’i bo’lib hisoblanadi, chunki qoramollarni barcha iqlim va iqtisodiy xududlarga urchitish mumkin. Bundan tashqarish qoramolchilik respublikamizning sug’oriladigan dehqonchilik tabiatiga juda mos tushadi, chunki ularga katta maydondagi yaylovlar shart bo'lmasdan, sug’oriladigan dehqonchilik dalalarida yetishtirilgan shirali oziqalar yetarlidir. Qoramolchilik mamlakatimizda ishlab chiqariladigan chorva mahsulotlarining asosiy qismini beradi, sutning 100%, go’shtning 70%. Bundan tashqari qoramollardan kun sanoati uchun eng zarur teri xomashyosi olinadi, undan tashqari suyim chiqindilari bo’lgan shox tuyoqlar ham yengil sanoatda ishlatiladi. Bundan tashqari qoramollardan dehqonchilik uchun eng zarur bo’lgan mahalliy o’g’it olinadi.Qoramollarning keng tarqalishi ularning barcha iqlim sharoitlariga moslashuvi va turli xil oziqalarning iste’mol qilishidir. Qoramolchilik mamlakatimiz mustaqilligi yillari rivojlanib bormoqda. Faqat soha davlat ta'sarrufidan chiqarilib xususiylashtirildi. Shu boisdan shirkat, jamoa, hissadorlik, shaxsiy fermalar bilan birgalikda qator fermer va dehqon xo’jaliklari barpo bo’lmoqda. Mamlakatimizda 5 mln. dan ko’proq qoramol va qariyb 2,5 mln. bosh sigirlar mavjud bo’lib ular bosh sonlari kelgusida yanada ko'paytiriladi. Asosiy masala mamlakatimizda qoramollarning mahsuldorligini oshirish hisoblanadi. Agarda har bosh sigirdan sog’ib olinayotgan sut miqdorini 3000 kg. yetkazsak, mamlakatda sut yetishtirish ikki barobar ko'payadi, yoki bir bosh go'shtga topshirilayotgan qoramolning vaznini 400-450 kg. yetkazilsa xalqimizning go’sht mahsulotlariga bo’lgan talabini to’lasicha qondirsa bo'ladi. Bu masalalarni hal etishda mamlakatimizning olib borayotgan islohotlarini qoramolchilikda davom ettirib xususiylashtirilgan jamoalar faoliyatini qo’llab-quvvatlash, ular ishini rag’batlantirish kerak. Mamlakatda mo’l-ko’l oziqa zahiralarini yaratib, nasldor mollar tuyog’ini ko’paytirishi hamda, ishlab chiqarishda jahon tan olgan ilg’or ishlab chiqarish jarayonlarini joriy qilishni talab etadi.

Zotlarni tanlash ularni mamlakat xududlari bo’ylab joylashtirish xukumat miqyosidagi mas'uliyatli ish hisoblanadi. Zotlarni tumanlashtirishda (rayonirovaniye) birinchi navbatda zotning xususiyatlari inobatga olinsa, ikkinchidan xududning iqlim va iqtisodiy masalalari inobatga olinadi. Mamlakatning issiq xududlariga issiqlikka chidamli zotlar tanlansa, qolgan xududlarga esa o’rtacha iqlimda chiqarilgan zotlar rejalashtiriladi, bundan tashqari sut ko’p zarur xududlarda ko’prok sut zotlari, uzoq xududlarda esa go’sht zotlari urchitiladi.O’zbekistonning asosiy sut zotlari bo’lib Bushuyev, qora-ola va qizil cho’l zoti hisoblanadi.