Jsp texnologiyasi

JSP texnologiyasi
Java Server Page (JSP) bu Sun Microsystems tomonidan 1999 yilda ishlab chiqilgan va dinamik ravishda yaratilgan veb-sahifalarni yaratishga mo'ljallangan texnologiya. Sahifa dinamik bo'lganda, u doimiy ravishda ma'lumotni yangilab turadi, shu bilan birga veb-sahifa mijozga ko'rsatiladi. JSP texnologiyasidan foydalangan holda veb-dizaynerlar va ishlab chiquvchilarga veb-sahifa tarkibini osongina saqlash va rivojlantirishga imkon beradi.

JSP texnologiyasi sahifa uchun tarkibni yaratadigan mantiqni kapsüllaydigan HTML / XML va Java skript-lets kabi teglardan foydalanadi. Foydalanuvchi JSP texnologiyasiga ega saytni talab qilganda, server .jsp kengaytmasiga qaraydi va keyin bu so'rovni JSP dvigateliga yuboradi. Keyin JSP mexanizmi ushbu teglarni sharhlaydi va ushbu sahifadagi tarkibni qayta ishlaydi. Keyin natijalarni yuboradi va HTML / XML sahifasi ko'rinishida namoyish etadi. JSP-dagi displey va dizayn sahifa mantig'idan ajratilganligi sababli, butun sahifa tartibini asosiy dinamik tarkibga tegmasdan o'zgartirish mumkin.

JSP Java texnologiyalari oilasining a'zosi. Java server sahifalari Java 'servlet'lariga kompilyatsiya qilinadi. Serverda qayta ishlashni amalga oshirish uchun u Java loviya komponentlari va Enterprise Java Beans komponentlari kabi loviya va korxona fasollarini chaqirishi mumkin. Shunday qilib, bunday JSP texnologiyasiga ega bo'lish veb-asosidagi dasturlar uchun yuqori darajadagi arxitekturada asosiy tarkibiy qism bo'lishi mumkin.

Ishlab chiquvchilar uchun yana bir foyda shundaki, Java servletlari platformadan mustaqil. Bu ular talab qiladigan tizimning har qanday qismini qo'llab-quvvatlay olishlarini anglatadi. JSP sahifalari ham serverdan mustaqil, shuning uchun ularni turli veb-serverlarga tatbiq etish mumkin. Asosan shu maqsadda yaratilgan - veb-ilovalarda ochiq standart texnologiya va, albatta, ulardan foydalanish qulayligi uchun.

HTML mashhur va oson ishlatiladigan veb-tildir va shuning uchun u JSP texnologiyasiga juda mos keladi. HTML - bu JSP sahifasining asosiy shakli. JSP texnologiyasi ishlashi uchun HTML-ga o'xshash teglardan foydalanadi. Shunday qilib, JSP texnologiyasidan foydalanish uchun siz HTML bilan ham tanishishingiz kerak.

JSP amaliyotda qo’llanilishiga misol.

Java dasturlash tili — eng yaxshi dasturlash tillaridan biri boʻlib unda

korporativ darajadagi mahsulotlarni(dasturlarni) yaratish mumkin.Bu dasturlash tili

Oak dasturlash tili asosida paydo boʻldi. Oak dasturlash tili 90-yillarning boshida

Sun Microsystems tomonidan platformaga(Operatsion tizimga) bogʻliq boʻlmagan

holda ishlovchi yangi avlod aqlli qurilmalarini yaratishni maqsad qilib harakat

boshlagan edi. Bunga erishish uchun Sun hodimlari C++ ni ishlatishni

rejalashtirdilar, lekin baʼzi sabablarga koʻra bu fikridan voz kechishdi.Oak

muvofaqiyatsiz chiqdi va 1995-yilda Sun uning nomini Java ga almashtirdi, va uni

WWW rivojlanishiga hizmat qilishi uchun maʼlum oʻzgarishlar qilishdi.

Java Obyektga Yoʻnaltirilgan Dasturlash(OOP-object oriented

programming) tili va u C++ ga ancha oʻxshash. Eng koʻp yoʻl qoʻyiladigan

xatolarga sabab boʻluvchi qismlari olib tashlanib, Java dasturlash tili ancha

soddalashtirildi.

Java texnologyasi o’ta sodda, xavfsizlikni yuqori darajada ta’minlab bera

oladigan, kuchli, to’la obyektga yo’naltirilgan dasturlash tili bo’lib, muhit

(platforma)ga bog’liq bo’lmagan holda ishlaydi. U bilan xatto eng kichik

qurilmalarga ham dasturlar yozish mumkin.

Quyida Java yordamida yaratish mumkin bo’lgan ilovalar berilgan:

Apletlar(mini ilovalar)

CUI ilovalar [Введите текст]

Komanda satri uchun ilovalar

Paketlar(kutubxonalar)

Javada yaratilgan dastur havfsizlik imkoniyati katta.Shuning uchun

tarmoqda ishlovchi dasturlar ko’pchiligi Javada yaratilmoqda.Bularga mobil

dasturlar, o’yinlar, Veb serverlar va koorparativ dasturiy ta’minotlarni misol qilish

mumkin. Ixcham kompyuterlardan tortib ma’lumotlarni to’plash markazlarigacha,

o’yin konsollaridan tortib super kompyuterlargacha, uyali telefonlardan tortib

internet tarmog’igacha, barcha-barchasida Javadan foydalaniladi.

JSP(Java Server Pages) texnologiyasi.

JSP texnologiyasi bevosita Java-texnologiyasining yana bir

kengaytmasi hisoblanadi Java Server Pages texnologiyasini ishlab chiqish

mutaxassislar guruhi tomonidan Larri Cable va Eduardo Pelegri-Llopart nazorati

ostida 1999 yilda boshlangan edi.

Java Server Pages Texnologiyasi (JSP) J2EE texnologiyasining yagona

ajralmas qismi hisoblanadi. O'z navbatida JSP dastur odatda, Java tilida yoziladi va

ushbu muayyan interfeysga amal qiladi.Shunigdek JSP dasturi bir stendli yolg'iz

dastur emas va faqat veb-konteynerlarni joylashtirish uchun ishlatiladi. Veb-

konteyner servlet va mijozlar o'rtasidagi aloqani ta’minlab beradi. Masalan

mijozlar identifikatsiya va autentifikatsiya faoliyati, ularning har biri uchun

yig'ilishlarini tashkil etish kabi funktsiyalarni ta’minlab beradi.

Java Server Pages texnologiyasi veb-ilovalar ishlab chiquvchilari va

dizaynerlar uchun veb-sahifalarni dinamik tarkib ma'lumotlar bilan tez

rivojlantirish va oson saqlab qolish imkonini beradi.

Java Server Pages texnologiyasi to'rtta asosiy komponentlarini o'z ichiga

oladi:

Ko'rsatma(directive) sahifa parametrlarini aniqlash imkonini beruvchi,

boshqa resurslarga ulashda qo’llaniluvchi mahsus nostandart teg bibliotekalar.

Amallar (actions) JSP-sahifada qurilishi mumkin bo’lgan,oldindan

aniqlangan teglarni inkapsulyatsiyalovchi funksional imkoniyatlar. Amallar 28

ko’pincha muayyan mijozlardan serverga jo’natilgan so’rovlarning tarkibiy

malumotlari sifatida bajariladi.

Scriptlets (scriptlets) JSP sahifalariga java kodlarni kiritish imkonini

beradi.

Teg kutubxonalari (tag library) Teg kengaytmalari mexanizmining tarkibiy

qismi hisoblanadi.

Hozirda Veb-sahifaning rivojlanishi yanada interaktiv pog’onasiga

chiqqan. Veb-saytlar asta sekinlik bilan ilovalar interfeysiga o’xshab bormoqda.

Bularning barchasi zamonaviy Veb-dasturlash texnologiyasi yordamida amalga

oshmoqda.Veb-dasturlash texnologiyalarini, dasturlarini asosan ikkita qismga

ajratish mumkin: klient tomonidagi dasturlarlash (client-side) va server tomonidagi

(server-side). Ushbu texnologiyalarni tushunish uchun avvalo bevosita "klient-

server" texnologiyasini tushunish kerak.Veb-sahifaning interaktiv dasturi ssenariy

deb ataladi. Bunday atama dasturning natijasiga bog’liq holda vujudga kelgan.

Uning asosiy vazifasi Veb-sahifasida foydalanuvchi holatiga, harakatiga

«reaksiya» berishdir. Shu tariqa ssenariylar klient tomonida bajariluvchi va server

tomonida bajariluvchi ssenariylarga bo’linadi. Klient tomonida bajariluvchi

ssenariylar brauzer yordamida bajariladi. Server tomonida bajariluvchi ssenariylar

esa Veb-server yordamida bajariladi. Klient tomonidagi ssenariylar foydalanuvchi

tomonidan kiritilayotgan ma’lumotlarni to’g’riligini serverga murojaat qilmasdan

tekshiradi. Ko’p hollarda bu ssenariylar JavaScript va VBScript tillarida yoziladi.

Server tomonida bajarilishi kerak bo’lgan ssenariylar odatda sayt papkasining

ichidagi maxsus papkaga joylashtiriladi. Foydalanuvchi so’roviga asosan server bu

ssenariyni bajaradi. Bajarilgan ssenariy natijasi Veb-serverga uzatiladi va undan

so’ng klientga uzatiladi. Server tomonidagi ssenariylarni tashkil etish uchun odatda

Perl, ASP, PHP, JSP SSI kabitil va texnologiyalardan foydalaniladi. JSP. JSP

(JavaServerPage) texnologiyasi o’zining funksional imkoniyatlariga ko’ra ASP ga

o’xshashdir. Asosiy farqi shundaki, bunda VBScript va JavaScript bilan birga Java

tili ham qo’llanila oladi. Shunga qaramay JSP Java dan oldinroq qo’llanilgan va ushbu texnologiya mukammal Veb-ilovalar yaratish uchun yetarli imkoniyatga

ega.