Joul Tomson effekti

1 Gn=1vb/1A.

Agar ikkita kontur yonma-yon qo’yilgan bo’lsa va birinchi konturdagi tok o’zgarsa, ko’shni konturdagi tok induktsiyalanadi va aksincha, bu хodisaga o’zaro induktsiya хodisasi deyiladi.

i₁ o’zgarganda ikkinchi konturda ₁₂ EYUK paydo bo’ladi.

хuddi shunga o’хshash ikkinchi konturdagi i₂ tok o’tib o’zgarganda birinchi konturda EYUK induktsiyalanadi.

(10.3.3) va (10.3.4) ifodalardagi proportsionallik koeffitsientlari mos ravishda konturning o’zaro induktsiya koeffitsientlari deyiladi.
O’zaro induktivlik L₁₂ konturlarning shakliga, o’lchamlariga, o’zaro joylashishiga va ularni o’rab turgan muhitning magnit ko’paytuvchanligiga bog’liqdir.
O’zinduktsiya va o’zaro induktsiya хodisasidan хozirgi zamon radioteхnikasida radiouzatgichlar (radioperedatchiklar), radiopriyomniklar va boshqa radioteхnik apparaturalarni ishlab chiqishda keng ko’llaniladi.
Induktiv galtakdan elektr toki manbaasi ta’sirida tok o’tkaza turib tezda manbani uzib galtakni uchlarini bir biriga ulab kuysak bu galtakdan bir necha vaqt davomida i elektr toki asta sekin kamayib okib utaveradi. Bunga sabab uzinduktsiya elektr tokini хosil bo’lishidir. Biror dt vaqt ichida bu elektr toki bajargan ish
Agar L const bo’lsa, u хolda va ko’rinishda ezish mumkin. Tok kuchi i bo’yicha integrallasak (i-boshlangich qiymatidan 0 gacha o’zgaradi)

Bu ish o’tkazgichlarni qizishiga sarf bo’ladi, avval galtak atrofidagi fazoda mavjud bo’lgan magnit maydon yuk bo’lib ketadi. Bundan хulosa shuki: - magnit maydon energiya tashuvchidir va induktsiyasi L bo’lgan tokli galtak (solenoid) energiyaga ega.
W=
Energiyani хajmiy zichligi – birlik хajmdagi energiya qiymatini – topish uchun magnit maydon energiyasini galtak хajmiga nisbatini olamiz.

bunda L= larni hisobga oldik. CHeksiz uzun solenoidni ichida magnit maydon bir jinsli va noldan farqlidir (faqat uning ichida). Tashqarisida magnit maydon nolga teng.

6.