Jo`rayeva A

Serotoninni triptofandan hosil bo`lishi

Katta yoshli odamlarda serotoninni taxminan 90 % ichak entroxromofin hujayralarida saqlanadi. Qolgan qismi esa qora taloq, jigar, buyrak, o`pkada, markaziy nerv sistemasi va qon trombotsitlariga taqsimlanadi. Serotonin – gipotalamusda, bosh miya po`stlog`ini kulrang qavatida hosil bo`ladi. Serotonin qon bosimi ko`tarilishi va bronxlarni torayishida qatnashadi. Nerv sistemasida serotonin mediator rolini bajaradi. Markaziy nerv sistemasiga ta`siri uning miqdoriga bog`liq, kichik dozalari pasaytirsa, katta dozalari aksincha, faoliyatini stimullaydi.

γ– aminomoy kislotasining (GAMK) hosil bo`lishi
GAMK–si glutamin kislotasidan glutamatdekarboksilaza ishtirokida hosil bo`ladi.


HOOC – CH₂ – CH₂ – CH – COOH→HOOC – CH₂ – CH₂ – CH₂ –NH₂ + CO₂
׀
NH₂

GAMK–nerv sistemasi mediatori, tormozlanish sinapslarida sintezlanadi. GAMK bosh miya osti qurilmalarida katta miqdorda saqlanib, boshqa organlarda qoldiq ko`rinishida uchraydi.

Katexolaminlarni hosil bo`lishi
Katexolaminlar – biogen aminlarga mansub mediator va gormonlar guruhi bo`lib, fenilalanin va tirozindan hosil bo`ladilar. Fenilalanin va tirozindan sintezlanadigan biogen aminlar qatoriga DOFA, dofamin, noradrenalin va adrenalin kiradi. Ularning asosiysi bo`lgan adrenalin va noradrenalin bir vaqtni o`zida ham mediatorlik ham gormonal vazifasini bajaradilar. Noradrenalin va adrenalin buyrak usti bezi mag`iz qismidagi xrommafin hujayralarida, bosh miyaning adrenergik sinapslari va vegetativ nerv sistemasining simpatik nerv tolalari oxirida sintezlanadi. Dofamin markaziy nerv sistemasi (gipotalamus va boshqalar), simpatik gangliyalarida hosil bo`lib, mediatorlik vazifasini bajaradi.
A drenalin va noradrenalin ikki xil fermentlar– monoaminooksidaza va katexol-O-metiltransferaza yordamida dezaminlanish va metillanish yo`llari bilan o`z faolligini yo`qotadilar.