Joba: Kirisiw. I. Bap. Organik reagentler haqqinda uluwma tùsinik

I.Bap. Organik reagentler haqqinda uluwma tùsinik.
Ximiyalıq reaktivler, ximiyalıq reagentlar — ximiyalıq reaksiyalardı ámelge asırıw ushın isletiletuǵın elementlar. Olardıń túrleri quydagilardan ibarat : oǵada taza ximiyalıq reaktivler; ximiyalıq taza ximiyalıq reaktivler; ximiyalıq analiz ushın qollanılatuǵın taza ximiyalıq reaktivler; taza ximiyalıq reaktivler, tazalanǵan ximiyalıq reaktivler, texnikalıq ximiyalıq reaktivler. Quramına kóre, ximiyalıq reaktivler, anorganik, organikalıq hám radioaktiv izotoplardan ibarat. Ximiyalıq reaktivler isletiliwine kóre, organikalıq—analitik reagentlar, kompleksonlar, fiksanallar, pH indikatorlar hám basqalarǵa bólinedi. Ximiyalıq reaktivler salınǵan ıdıs jarlıǵı yamasa oralǵan qaǵazǵa onıń tazalıq dárejesi, isletiliwi, qosımshalar muǵdarı hám saqlanıw shárt-sharayatı jazıp qóyıladı. Ximiyalıq reaktivlerdiń kópshiligi zıyanlı, tez jalınlanadı, geyparaları portlaydı. Usınıń sebepinen, ximiyalıq reaktivlerdi isletiwde hám saqlawda tiyisli qaǵıydalarǵa ámel qılıw zárúr. Hawada tez buz'latuǵın ayırım preparatlar vodorod yamasa inert gaz toldırılǵan germetik ampulalarda, geyparaları kerosinda saqlanadı.
Qandayda bir sırtqı belgi - shókpe yamasa gaz ajırasıwı, shókpeni eriwi, reń ózgeriwi sıyaqlı sırtqı nátiyje menen baratuǵın reaksiyalar analitik reaksiyalar dep ataladı. Eritpeden ızleniwshi iondı ashıw ushın isletiletuǵın reaktiv - reagent dep ataladı. Reagentlar úsh túrge bólinedi:
1. Spetsifik (arnawlı ) reagent quramalı qospa daǵı tek bir iongagina tán sırtqı nátiyje beredi. NH⁺+ OH^- → H₂O + NH₃↑
2. Selektiv reagent (yamasa reaksiya ) sırtqı belgisi, ırkinish beretuǵın ionlar bolmaǵanda, ayırım ionlargagina tán boladı.
2Ag⁺+ CrO₄^2- =2Ag₂CrO₄↓
Ag₂CrO₄ to‘q sari shókpe , (Ba²⁺, Pb²⁺, Sr⁺² lar) ushin sari shókpeler payda boladi.
3. Gruppa reagenti (reaksiya ) dıń sırtqı belgisi ionlar gruppası ushın birdey boladı. Ag⁺, Hg²⁺, Pb²⁺ kationlar toparı xlorid ionlar menen birdey aq reńli shókpe payda etedi.