Jámiyettiń barlıq ekonomikalıq hám sociallıq xızmetlerin úyreniw hám alıp barıwda fundamental mashqalalarǵa dus kelemiz

1.3-súwret.
Начало формы
1.3. Resurslar, ónimler, dáramatlar hám qárejetlerdiń sheńberli aylanısı
Hár qanday ekonomikalıq (jobalı yamasa aralas) sistemada: tovar hám xızmetlerdi islep shıǵarıw processin, ekonomikalıq resurslar, tovar hám xızmetler, dáramatlardıń sheńberli aylanıs kórinisinde kóz aldımızǵa keltiriwimiz múmkin. Tiykarınan jeke múlkke tayanǵan ekonomikalıq tutınıwlarda bunday sheńberli aylanıs kárxanalar hám úy xojalıǵı arasında ámelge asırıladı.
Berilgen sızılmadan kórinip turıptı, úy xojalıqları islep shıǵarıw ushın zárúrli bolǵan barlıq ekonomikalıq resurslardı resurslar bazarına jetkerip beredi, kárxanalar bolsa, bul resurslardı satıp túrli túrdegi ónimlerge, xızmetlerge aylandıradı, óz náwbetinde olardı tayar ónimler hám xızmetler bazarına jetkerip beredi. Házirgi waqıtta resurslar, tovarlar hám xızmetler háreketi menen bir qatarda dáramatlardıń sheńberli aylanısı ámelge asırıladı. Úy xojalıqları ózleri jetkerip bergen ekonomikalıq resurslar ornına dáramat aladı hámde olardı tovarlar hám xızmetler tutınıwı ushın jumsaydı. Kerisinshe kárxanalar resurslar ushın qárejetler jumsaydı hámde tayar ónimlerdi satıw nátiyjesinde dáramat aladı. Bul jerde barlıq islep shıǵarıw hám almasıw procesleri tek bazar arqalı basqarıladı, basqasha aytqanda resurslar, tovarlar hám xızmetler bazardaǵı qáliplesken talap hám usınıs járdeminde basqarıladı.
1.4-súwret.

Ekonomikada tek baha yamasa mámleket jobası sociallıq islep shıǵarıw procesleriniń bir tegis keshiwin (ótiwin) támiyinlewge iye yemes. Bazar sistemasında barlıq waqıtta qayta júz berip turatuǵın ekonomikalıq krizisler hám jobalı sistemanıń qulawı bunı anıq sáwlelendiredi.

1.5-súwret.

1. Jer, miynet, kapital.	9. Tutınıw qárejetleri.
2. Resurslar.	10. Satıwdan túsken dáramat.
3.Tovar hám xızmetler.	11. Resurs qárejetleri.
4. Tovar hám xızmetler.	12. Salıqlar.
5. Resurslar.	13. Salıqlar.
6. Tovar hám xızmetler.	14. Qárejetler.
7. Tovar hám xızmetler.	15. Qárejetler.
8. Pullıq dáramat (miynet haqı, renta, procent, payda)	16. Qárejetler.

Sonıń menen birge tártipke salıwdıń bazar hám jobalı mexanizmlerinen qosımsha paydalanıwǵa tiykarlanǵan aralas ekonomikalıq sistemanıń barlıǵı dúnya júzlik praktikada tastıyıqlanǵan.
Joqarıdaǵı sızılmadan kórinip turıptı resurslar, tovarlar hám dáramatlardıń úzliksiz háreketi bazar arqalı mámleket aralasıwı menen támiyinlengen. Bunda húkimet islep shıǵarıwshılar hám tutınıwshılardıń háreketin tikkeley basqarmaydı, bálkim resurslar hám tovarlar bazarlarında óziniń qatnasıwı menen olardıń ekonomikalıq xızmetlerine qolaylı shárayatlar jaratadı.