Ўйланиб уйлан, уйланиб ўйлан Тошкент 2010

(Ақл­
идрок йўқ жойда жисмоний куч ишлатилиши табиий 
ва бу гап фақат ҳайвонларга тааллуқли эмас).
Одамлар эса рақобат бор жойда жуда ғалати йўл 
тутишади: 
улар рақиб билан эмас, ўз севгилиси би
-
лан жанг қилишади
. Турган гап-ки, бундай пайтларда 
одамнинг мияси, кўпинча, дам олиб туришини назарда 
тутсак, эркак ҳўкизга ўхшаб, ўз мушакларини, аниқроғи, 
муштини ишлатади. Рашкчи аёл эса ўз тилидан эгов 
сифатида фойдаланади.
Одамларни ҳайвонлар билан таққослаш яхши эмас 
албатта, лекин, рашкчи эр ҳақиқатдан ҳам кўзи кўр 
ҳўкизга, рашкчи аёл заҳарли чаёнга айланиб қолишини 
ўз кўзи билан кўриб, улар билан инсоний муносабат 
ўрнатишга уринаётган одамлар бошқача таъсир топа 
олмаганларидан кейин, нима ҳам дердик. Қолаверса, 
ўзлигини, ўзининг кимлигини яхши билган одам ҳар 
қандай таққослашга ҳам хафа бўлмаса керак.
Бундай таққослашдан хафа бўлганлар учун эса 
ҳайвонлар ҳаётидан бир мисол.
Зоопсихология билан шуғулланувчи олимлар тажри
-
ба ўтказишган. Улар одамсимон маймунлар тоифасига 
кирувчи гориллалар яшаб турган катта қафас орасига 
ойна-тўсиқ қўйиб бошқа эркак гориллани кирғизишган.
Гориллалар оиласининг бошлиғи унинг ҳудудига 
яна бир «сардор» кириб келганини кўрганидан кейин 
ҳақиқий ҳалокат юз берган. У теваракдаги ҳамма нар
-
сани вайрон қилиб, тўдасидаги эркак ва урғочи маймун
-
лар билан жанжал бошлаб, қўлига илинган болаларни 
ҳам ҳар томонга улоқтириб ташлаган. Ўз қўл остидаги
-

---

58
ларни асраш ўрнига уларнинг ярмини майиб қилиб, яр
-
мини ўлдирган. У ўз кучини кўрсатган, албатта, лекин 
у 
адолат ўрнатди, дейиш қийин
. 
Бундай томошадан 
кейин тўданинг бошқа аъзолари ҳам эндиликда уни