Jizzax politexnika instituti

3.14. О’yinni tugashi

О’yinni davom etishi har xil bо’lishi mumkin. Shug’ullanuvchilarning tarkibiga, mashg’ulotni sharoitiga qarab, о’yinni harakterini hisobga olgan holda, о’qituvchi о’yinni davom etishini belgilaydi. Eng muhimi о’yinni о’z vaqtida tugallashdir. Chunki о’yinni vaqtidan ilgari tugatmaslik, shuningdek, uni chо’zib yubormaslik kerak.

О’yinni davom etishi bir qancha sabablarga bog’liq bо’ladi: ishtirokchilarni soniga (qancha о’yin ishtirokchilari kam bо’lsa, shuncha о’yin qisqa bо’ladi); о’ynovchilarning yoshiga (bolalar kichik yoshidan boshlab uzoq vaqt davomida о’ynashi mumkin emas); о’yinni mazmuniga (о’yin katta yuklama bilan о’tkaziladigan bо’lsa, unda davom etish vaqti qisqa bо’ladi); о’yinni о’tkazish joyiga, о’qituvchi tomonidan taklif qilingan tezlikka yoki mehyoriga; о’qituvchi tajribasiga (kam tajribaga ega bо’lgan о’qituvchi о’yinni qisqa qilib tugatadi) va boshqa sabablarga bog’liq bо’ladi.

О’yinni tugatishni eng avvalo uni о’yin ishtirokchilariga ta’sir etishiga qarab qо’yilishi lozim. О’qituvchi shunday paytni tо’pishi kerakki, qachonki о’yinni maqsadga muvofiq ravishda tо’xtatish kerak.

О’yinni charchashni birinchi alomatlari paydo bо’la boshlagan vaqtda tamom qilish kerak; kо’pchilik ishtirokchilarni e’tiborsizligi о’yin ishtirokchilarini qoidani bо’zishi, harakatni aniq bajarmasligi, maqsadga erishish yо’lida yetarli darajada qat’iyatlik kо’rsatmaslik, ayrim о’ynovchilarni qiziqishlarini nafas olishini tezlashishidir.

О’yinni о’qituvchi tomonidan belgilangan vaqtda tugatishi zarur, buning uchun о’quvchilarga oldindan aytib qо’yilishi kerak. О’yin ishtirokchilari shuni hisobga olib, о’yinni davom etish vaqtida о’zlarining kuchlarini tо’g’ri taqsimlaydilar. Belgilangan vaqtdan 1-3 daqiqa oldin iloji boricha ishtirokchilarni о’yinni tugatishga tayyorgarlik kо’rishlari uchun ogoxlantiriladi.

Agar о’yin guruhli bо’lsa, о’yin ishtirokchilarini, ular necha marta takrorlashlarini о’yin oldidan aytib qо’yilishi shart.

О’yinni davom etishi mashg’ulotni shakliga bog’liq bо’ladi. Agar о’yin jismoniy tarbiya darsida о’tkazilayotgan bо’lsa, unda unga ajratilgan vaqt chegaralangan bо’ladi. Agar о’yin darsdan tashqari vaqtda о’tkazilganda, uzoq vaqt davom etishi mumkin, chunki о’ynovchilarni uzoq vaqt davomida о’ynashga о’rgatiladi.

О’qituvchi barcha holatlarda о’yin ishtirokchilarini charchatib qо’ymasligi kerak va о’yin ishtirokchilarini qiziqishi orta borayotgan vaqtda, ular tо’liq, jо’shqin harakat qiliyotgan bir vaqtda о’yinni tugatishi kerak.