Jizzax politexnika instituti «qurilish materiallari va konstruksiyalari»

3-Rasm. Tombop to’lqinsimon 
“onudilin”varaqlar 
 
4-rasm. Qog’ozlimakulaturaasosidagi 
gipstolali plitalar 
 
polimerli  bo‘yoqlar  bilan  bo‘yalib  tayyorlanadi.  Bo‘yoq  varaqga  manzarali 
ko‘rinish beradi va quyosh nuri hamda muxit ta’siridan saqlaydi (7.3- rasm ). 
Makulatura  yuqori  mustahkamlikka  va  namga  chidamli  gipstolali  plitalar  
ishlab  chiqarishda  ham  qo‘llaniladi  (7.4-rasm).  Bunday   plita- 
larni  tayyorlashda  qog‘ozli  makulatura  qipiqlarga  maydalanadi  va  gips  bilan 
aralashtirilib  maxsus  uskunada  qoliplanadi.  Qoliplangan  plitalar  formatli 
barabanda  kesiladi,  so‘ngra  maxsus  shtabellarda  qotiriladi.  Gipstolali  plitalar 
kerakli  mustahkamlikka  quritilganidan  keyin  erisha-  di.  Bunday  plitalar  bir  tekis 
elastik  tuzilishga  ega,  ularni  oson  mixlash,  qirqish  va  arralash  mumkin.  Plitalar 
yaxshi  mikroklimatni  ta’minlaydi,  shu  sababli  ular  ichki  xona  devorlari,  shift  va 
pol qoplamalarida samarali qo‘llaniladi. 
Qog‘ozli  makulatura  asosida  yengil  shag‘al  ham  ishlab  chiqariladi.  Ishlab 
chiqarshning  texnologik  jarayoni  quyidagicha:  qog‘oz  chiqindilarini  may-  dalash, 
tayyorlangan  massani  bog‘lovchi  komponentlar  (gips,  suyuq  shisha,  magnezialli 
bog‘lovchilar)  bilan  donalash  va  quritish.  Bunday  shag‘allar  asosida  yengil  issiq 
saqlovchi  plitalar  yarim  presslash  usulida  tayyorlanadi.  Plitalarning  zichligi 
90...450  kg/m
3
,  issiq  o‘tkazuvchanligi  0,05...0,14  W/(m
0
C),  siqilishdagi 
mustahkamligi  0,12...5,3  MPa.  Ular  boshqa  materiallar  yuzasi  bilan  ishonchli 
adgeziyalanish xususiyatiga ega. 
Makulatura  asosidagi  issiq  himoyalovchi  qorishmalar  kam  qavatli  binolarda 
choklarni to‘ldirish va issiq saqlovchi suvoq sifatida ham keng qo‘llaniladi.