Jizzax davlat pedagogioka institut

Sport menejmentida moliyaviy-iqtisodiy va xuquqiy asoslar. Sportchilarning iqtisodiy-ijtimoiy xііmoyalanishi
Jismoniy tarbiya va sport xalq xo`jaligida mustaqil tarmoq sifatida mavjuddir va ma`lum darajada davlat hamda jamoat tashkilotlariga moddiy-manaviy maxsulot beradi. Bo‘larni quyidagi faoliyatlarda ko`rish mumkin.

1. 
   Ishlab chiqarish korxonalarida mexnat unumdorligini oshirish, ishchi va xizmatchilarning salomatligini yaxshilash, kasalliklarning oldini olish.
   
2. 
   Sport inshootlari, sport markazlarida sog`lomlash­tirish guruxlari, pullik musobaqalar /chipta bilan kirish/, ijaraga berish va xakazolar orqali moddiy-texnik taminotlar.
   
3. 
   Xalqaro sport musobaqalari, Olimpiya o‘yinlari va boshqa yirik tadbirlarni o`tkazish bilan ommaviy axborot vositalari, teleradio tarmoqlari orqali moddiy mablag‘larning kirimi.
   
4. 
   Yetakchi va iqtidorli sportchilar, murabbiylar, ilmiy xodimlarning xorijiy mamlakatlar bilan shartnomalar /kontrakt/ tuzish yo`li bilan keladigan daromadlar va xakazolar.
   

Bundan malumki, xalqaro sport tashkilotshіari menejerlarning bazi bir amaliy tajribalari mamlakatimizga kirib kelmoqda va ular ma`lum darajada ish foydalari bilan etiborga olinmoqda.
O‘zbekistan Respublikasi Vazirlar Maxkamasi, jismoniy tarbiya va sport vazirligi, Milliy Olim piya qo`mitasi va boshqa mutasaddi tashkilotlar, idoralarning rasmiy qarorlari xamda Nizomlari asosida sportdagi menejmentlik faoliyatlariga rasmiy xuquqlar berilgan, yani jamoalar /komanda/, raxbarlar va sport­chilarning xorijiy mamlakatlarga chiqishi, ular bilan shartnomalar tuzishi va boshqa faoliyatlar qonunlashtirilgan.
O‘zbekistonda yetuk sportchilar, ularning murabbiylarini, ayniqsa, jaxon va Olimpiya o‘yinlari goliblarini takdirlash, ularni ijtimoiy-iqtisodiy jixatdan ximoya qilish yaxshi yo`lga qo`yilgan. Masalan, XXXI Olim­piya o‘yinlari, o`zbek kurashi bo`yicha xalqaro turnirlar, jaxon chempionatlari sovrindorlari yengil avtomashinalar, AQSH dollarlari bilan taqdirlanadi.
Xulosa qilganda, mamlakatimizda jismoniy tarbiya va sport soxasidagi menejmentlik faoliyatlari asta-sekin shakllanmoqda. Ular buyuk kelajak xayotimizda muxuh ahamiyat kasb etishi shubxasiz.
Foydalanilgan adabiyotlar

1. 
   Yarashev K.D.Jizmoniy tarbiya va sportni boshqarish.T.:Ibn Sino .2000 yil
   
2. 
   Aklromov A.K.O`zbekistonda jismoniy madaniyat va sport tarixi. Toshkent.O`zDJTI nashri.1997y.
   
3. 
   Axmatov M.S.Uzluksiz ta`lim tizimida ommavi sport so`g`lamlashtirish ishlarini samarali boshqarish.T:2005 yil
   
4. 
   Eshnazarov J.Jismoniy madanioyat va sportni boshqarish.-T.:Darslik 2008 yil tarixi. Toshkent.1984.y.
   
5. 
   Jismoniy tarbiya va sportni boshqarishning nazariy asoslari. Toshkent – 1995 yil