Jizzax davlat pedagogika instituti jismoniy madaniyat fakulteti

Musobaqalarning turlari

Musobaqalar qo’yilgan vazifalariga qarab quyidagi turlarga bo’linadi: birinchiliklar yoki chempionatlar, kubok musobaqalari, qisqartirilgan, baravarlashtirilgan, klassifikasiya va saralash musobaqa­lari, match va o’rtoqlik uchrashuvlari.

Birinchiliklar yoki chempionatlar eng katta musobaqalardan bo’lib, ularda jamoa, rayon, shaxar respublika chempioni degan faxriy unvon beriladi. Ular yilda bir marta o’tkaziladi. Birinchilik g’oliblarn oltin, kumush va bronza medallari bilan mukofotlanadilar.

Kubok musobaqalari «Yutqazgan chiqib ketish. Prinsipida o’kaziladi. Bu musobaqalar ko’p vaqt talab "Qilmaydi va ko’p qatnashchilarni jalb qilish ikoniyatini beradi. Tayyorgarligi har xil bo’lganligi uchun kuchliroq jamoalarning uchrashuvlari oxirgi bosqichlarga mo’ljallash kerak.

Qisqartirilgan musobaqalar (blisturnirlar) da ko’p jamoalar qatnashganlari xolda bir kunda o’tkaziladi. Buning uchun o’yin vaqti 20 minutgacha qisqartiladi.

Bunday musobaqalar mavsumning ochilishiga yoki bayramlar 8-Mart, 14-Yanvar va boshqa bayramlarga bag’ishlanib o’tkaziladi.

Baravarlashtirilgan musobaqalar tayyorgarligi har xil bo’lgan jamoalar orasida o’tkaziladi. Jamoalarning qiziqishini saqlab qolish uchun kuchsizroq jamoaga oldindan yoki uchrashuv tamom bo’lgandan so’ng qo’shimcha ochkolar beriladi.

Klassifikasiya musobaqlari jamoalarning (uyinchilarning) tayyorgarligini aniqlash, sport klassifikasiyasining razryad talablarini bajarish maqsadida o’tkaziladi. Saralash musobaqalari tayyorgarligi eng yaxshi jamoalarni (uyinchilarni) keyingi yirik musobaqalarda qatnashtirish uchun o’tkaziladi. Match uchrashuvlari musobaqalar kalendarida ko’zda tutilgan va an’avaviy hisoblanadi. Uchrashuvlarda ikki va undan ortiq jamoalar qatnashishi mumkin. Musobaqalarning bunday turlari aloxida shaxarlar, respublikalar hamda chet davlatlar orasida dustlik munosabatlarining rivojlanishiga yordam beradi.

O’rtoqlik uchrashuvlari bo’lajak musobaqalarga va sport trenirovkasining ba’zi bir bo’limlari bo’yicha tayyorgarlikni aniqlash maqsadida ayrim jamoalar o’rtasida o’zaro kelishib o’tkaziladi.