Jizzax davlat pedagogika instituti jismoniy madaniyat fakulteti

Elеktrоn tа’lim rеsurslаri

1. 
   www. tdpu. uz
   
2. 
   www. pedagog. uz
   
3. 
   www. Ziyonet. uz
   
4. 
   www. edu. uz
   
5. 
   tdpu INTRANET. uz
   

7-mavzu: Musobaqalarda ishtirok etish talablari

REJA:

1. 
   Musobaqalarning ahamiyati va turlari.
   
2. 
   Musobaqa dasturi.
   
3. 
   Musobaqalar to’g’risida nizom.
   
4. 
   Musobaqaga-tayyorgarlik ko’rish va uni o’tkazish.
   

Tayanch iboralari:

Musobaqalarning ashamiyati, uni tashkil qilish, musobaqa turlari, dasturi, nizom ishlab chiqish tartibi, tayyorgarlik ko’rish, musobaqa o’tkazish, joy tanlash, gigienik talablar, hakamlik qilish, musobaqa bosqichlari, yakunlash, mukofotlash, hisobot berish.

Sport musobaqalari sportchilarning malakalarini oshirishda katta ahamiyatga ega. Ular jismoniy, tex­niq taktiq psixologiq funksioval tayyorgarliklarni aniqlashga va takomillashtirishga yordam beradi hamda qilivayotgap mehvatniig natijasini ko’rsatadi.

To’g’ri va yaxshi tashkil qilingan musobaqalar katta tarbiyaviy axamiyatga ega, chunki musobaqalar faqat jis­moniy spfatlargagiva (kuchliliq chakdonliq chidamliliq tezkorlik va boshq) emas, balki ruxiy-psixologik sifatlarga ham katta ta’sir ko’rsatadi. Musobaqa davrida sportchilarning tashkilotchilik o’zini tuta bilishlik jamoa maqsadini o’z maqsadidan yuqori quya olishlik kabi yana bir qancha sifatlari ham takomillashadi.

Musobaqalarda qatnashuvchilar avvalambor, tajriba almashadilar, trenerlar esa yangi trenirovka usullarini sinovdan o’tkazish imkoniyatiga ega bo’ladilar. Shuningdek sport musobaqalari sport turlarini targ’ib qilishning eng yaxshi va hammabop formalaridan hisoblanadi.

Mamlakatimizda musobaqalar o’tkazilishi tufayli va sport o’yinlaridan basketbol, voleybol, fut­bol, xokkey, gandbol, tennis .va boshqalar ommaviylashdi. Demaq musobaqasiz sportning bo’lishi mumkin emas.

Musobaqalar va o'quv yig'inlarini rejalashtirishni xam albatta tashkiliy xisoblash kerak. Bu xar qanday sport ishida eng ma'suliyatli jarayondir. Musobaqalarni rejalashtirish kerakki, ular sport mashg'ulotlari o'tkaziladigan muddatlarga albatta mos tushishi, o'z amaliyotiga qarab tadrijiy ravishda o'tkazilsin, shuningdek, eng yirik musobaqalarning qanday sharoitda (iqlim, joyning dengiz satxidan qancha balandligi, vaqt mintaqasi va boshqa ) o'tkazilishi xisobga olinishi kerak. Musobaqalarni yillik sikl rejasiga to'g’ri taqsimlash, sport natijalarining o'sishini jadallashtiradi, to'g'ri taqsimlash, sport natijalarining o'sishini jadallashtiradi, musobaqa darajasi (rangi) ga bog'liq: bunday yig'inlarda bajariladigan har bitta ish nixoyatda puxta o'ylanishi kerak. Masalan: sportchilarni yig'in o'tkaziladigan joyga olib borish; mashg'ulot kunlarining puxta rejalashtirilgan tartibi, dam olish; ovqatlanish tatibi, mashq o'tkaziladigan joylar va xokazo ishlar. Bulardan tashqari, tarbiyaviy ishlar, tibbiy xizmat, ilmiy - metodik ta'minot amalga oshiriladi. Yig'inlar turlicha yo'nalishda bo'lishi mumkin: o'quv - mashq yig'ini, kuch yig'ish yig'ini, nazorat - tayyorgarlik yig'ini, musobaqa yig'ini va xokazo. Shuni ham aytib o'tish joizki, yig'in bo'ladigan joylarda sportchi uchun yaxshi sharoit yaratish lozim. O'quv - yig'inlarini uyushtiruvchilar boshqa tashkilotlar bilan yaxshi aloqa o'rnatgan bo'lishlari zarur.

O'quv yig'inlari va musobaqalar paytida sportchilarning bo'sh vaqti va dam olishini to'g'ri tashkil qilish va samarali o'tkazish zarur. Terma komandalarda g'oyaviy - siyosiy tarbiya ishlari, komanda a'zolarining yoshiga qarab turlicha olib boriladi.

Sportchilarning g'oyaviy - siyosiy tarbiyasi tarkibiga nazariy seminarlar, siyosiy axborotlar, muhim axamiyatli sanalarga bag'ishlangan kechalar va shu singari tadbirlar kiradi. Inqilob ishtirokchilari, fuqarolar urushi va mehnat qaxramonlari, sport faxriylari bilan bo'ladigan uchrashuvlarni nixoyatda puxta o'ylab uyushtirish kerak bo'ladi.

Yig'in mavsumida mehnat tarbiyasiga e'tiborni qaratish lozim (xona, sport zalida, sport maydonchasida navbatchilik qilish, baza xududini ozoda saqlash, kelgan qurilish materiallarini mashina va vagonlardan tushirish, zallarni sport anjomlarni ta'mirlash, oshxonada, yotoqxonada navbatchilik qilish va boshqalar).