Jizzax davlat pedagogika instituti aqchayev farruh shavkatovich tarix fanini o

Keyslardan foydalanish usullari:

1. Yakka holda namoyish qilish.

2. Jamoa tomonidan namoyish etish.

3. Guruhlarda muhokama qilish va so`ngra guruhda munozara o`tkazish.

4. Ishbilarmonlik o`yini.

Keys muhokamasi tartibi:

Keys muhokama qilishni quyidagi ketma-ketlikda o`tkazish lozim:

1. Keys mazmuni bilan shaxsan tanishish.

2. Kichik guruhlarda muhokama qilish («Sindikat» usuli).

3. Guruhda umumiy muhokama o`tkazish.

Keys muhokamasida e’tiborni quyidagilarga qaratish tavsiya etiladi:

• 
  qaralayotgan keysning asosiy maqsadini aniqlash;
  
• 
  keysdagi vaziyatni haqiqiy holatlar bilan taqqoslash imkoniyatini ko`rib chiqish;
  
• 
  mumkin bo`lgan «tuzoqlar»ni aniqlash ya’ni ikkinchi darajali masalalarni muhokama qilish, noto`g`ri qarorlar qabul qilish va h.k;
  
• 
  o`quvchi-talabalar uchun tushunarsiz ma’lumotlarni aniqlash;
  
• 
  keysda bayon etilgan muammoni yechishda muhim ahamiyatga ega bo`lgan ma’lumotni aniqlash;
  
• 
  keysdagi muammoni yechish uchun oraliq qadamlarni ilg`ab olish;
  
• 
  muammoning hal etish muqobil yo`llarini belgilash;
  
• 
  munozarani tugatish tartibini belgilash;
  
• 
  yakuniy izohlash va munozara natijasini xulosalash.
  

Yuqorida keltirilgan usullar bilan bir qatorda faol o`qitish metodlari sarasiga kiruvchi «Ishbilarmonlik», yoki «Boshqaruv» deb yuritiluvchi o`yinlar bilim va ko`nikmalar hosil qilishda o`z samarasini ko`rsatadi.

«Ishbilarmonlik o`yinlari – faol o`qitish metodlaridan biri bo`lib u real «o`rganilayotgan obektni to`g`ri anglash maqsadida tahsil oluvchining u yoki bu vaziyatini o`yin holida talqin qilishga qaratilgan usuldir».

«Kompyuterli «ishbilarmonlik» o`yinlari ham o`z mohiyati bo`yicha muayyan faoliyat motivi, unda aqliy operatsiyalarning ishtiroki va hissiy ko`rinishi jihatidan muammoli vaziyatlarni tahlil qilishga mo`ljallanadi. «Kompyuterli ishbilarmonlik» o`yinlari quyidagi maqsadlarga yo`naltirilgan bo`ladi:

• 
  o`quv maqsadlariga, ya’ni o`quv jarayonida mutaxassislarni tayyorlash yoki qayta tayyorlash va bilimlar tizimini o`zlashtirishga;
  
• 
  ilmiy-izlanuv, boshqaruv tajribasini tahlil qilishga;
  
• 
  ijodiy faoliyat natijasida vujudga keladigan muammolarni va ishlab chiqarishni rivojlantirishga mo`ljallangan real axborot materialiga tayanishga va h.k..».
  
• 
  Bizning fikrimizcha, yuqorida keltirilgan innovatsion yangicha usullar orqali talabalarda tushunchalarni shakllantirish quyidagi holatlarda ijobiy kechadi:
  
• 
  birinchidan: muammoli vaziyatlarni mashg`ulot boshlanishida talabalarga taklif etish yoki predmet mavzusini ifoda eta oladigan maxsus muammoli topshiriqlar berish;
  
• 
  ikkinchidan: muammoli vaziyatlar orqali talabaning qiyinchiliklarni engish, innovatsion usul va harakatlarni izlab topishni talab qilish;
  
• 
  uchinchidan: talabalarning motivasion doirasiga ta’sir o`tkazish, ya’ni ichki harakatlanuvchi kuchini yuzaga keltirish, fanga bo`lgan qiziqishini orttirish;
  
• 
  to`rtinchidan: talabalarning kreativ (noyob, standartli bo`lmagan) qobiliyatlarini rivojlantirish;
  
• 
  beshinchidan: talabalarni mustaqil fikrlab, to`g`ri xulosa chiqarishga tayyorlash.
  

Bu metodlar talabalarda jahon andozasiga mos bilimlarni egallashlariga imkon beradi va albatta, ta’lim samaradorligiga erishga olib keladi.
2. Keysni ishlab chiqishning protsessual tizimi. Keys matnining yozilishi. Keys matni va ilmiy pedagogik pasporti, rasmiylashtirish va keysning baholanishi.
O`ZBEKISTON TARIXI FANINI O`QITISH BO`YICHA METODIK TAVSIYALAR, KEYS: O`ZBEKISTONNING O`Z ISTIQLOL VA TARAQQIYOT YO`LIGA ERISHISH OMILLARI