Жиззах политехника институти



Download 0,61 Mb.
bet39/45
Sana23.02.2022
Hajmi0,61 Mb.
#127341
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   45
Bog'liq
мехнатни мухофазасиМ.М

НАЗОРАТ УЧУН САВОЛЛАР:



  1. Бинолардаги ёнгинга карши тусикларга нималар киради?

  2. Нефть, кумир ва ёгоч омборларига куйиладиган ёнгин хавфсизлиги талаблари нимадан иборат?

  3. Кандай йуллар эвакуацион чикиш йуллари хисобланади?

  4. Эвакуацион чикиш йулларининг солиштирма утказиш кобилияти канча?



М А Ъ Р У З А – 24.


МАВЗУ: ЁНГИННИ УЧИРИШ ВОСИТАЛАРИ.

Сув ёнгинни учириш воситаси.


Автоматик ут учириш курилмалари.
Ёнгин сигнализацияси.

Сув ёнгинни учиришда энг куп ишлатиладиган воситадир. Сув ёнаётган сиртни совитади, сув буги ёнаётган модда модда атрофидаги ёнувчи газлар ва кислород микдорини камайтиради.


Хажми 10000 м дан катта булмаган ишлаб чикаришли корхоналар хамда 50 тагача одам яшайдиган бир-икки каватли бинолардан ташкари барча ахоли яшайдиган хойлар ва ишлаб чикариш корхоналари ёнгинга карши сув билан таъминланиши зарур. Сув манбаидаги сув микдори ёнгинни учиришга энг куп сарфланадиган бино учун ёнгиннинг хисобий давомлилиги ( = 3 соат) мобайнида ёнгинн и ташки томондан учиришга етадиган булиши керак. Ахолисининг сони 500 тагача булган кишлок ахолиси яшайдиган жойларда ёнгинни учириш учун хисобий сув сарфи 5 л/с, 500-5000 ахоли яшайдиган жойларда 10 л/с, бундан куп ахоли яшайдиган жойларда эса 15л/с хисобида олинади.
Битта ёнгинни учиришга сарфланадиган зарурий сув микдори куйидаги формуладан аникланади:
Q = 3,6 q tn

Агар якин орада кулай сув манбаи булмаса, зарур хажмли сунъий сув хавзалари курилади. Шу максадда шахта ва труба кудуклардан хам фойдаланиш мумкин. Агар сув билан таъминлаш манбаи хисобий сув сарфини таъминламаса, кушимча сув сакланадиган резервуар урнатилиши зарур.


Ут учириш жихозлари бе нуксон холатда булиши, уларга келинадиган йуллар эса буш колдирилиши керак. Ёнгинни учиришда ОВП – 5, ОХВП – 10, ОУ- 2, - 5,8 ут учиргичлардан фойдаланилади.
Ут учириш ва ёнгин сигнализацияси системалари – одамлар, технологик жихозлар, моддий бойликлар, курилиш иншоотлари хамда биноларнинг ёнгин хавфсизлигини таъминлайдиган мураккаб техник курилмалар комплексидир. Ёнгин сигнализацияси ва ут учириш установкалари ёнгиннинг бошлангич кучайиши даврида автоматик ишлаб кетиши туфайли улар корхонада техника ва ёнгин хавфсизлигини таъминлайдиган жихозлар билан бир каторга куйилади. Ёнгиндан автоматик жихозлаш (АПЗ) системаси автоматик ёнгин сигнализацияси ва автоматик ут учириш установкаларидан иборат.
Кандай ут учириш воситасидан фойдаланишга караб, автоматик ут учириш установкалари сувли (сувни яхлит пуркаб, тузитиб сепадиган); сувли – химиявий (химиявий моддаларнинг сувдаги эритмалари); купикли (хаво-механик купик); газли (карбонот ангидрид, галоидланган углеводородлар, газлар); кукунли (ПС,СИ ва бошка типдаги кукунли таркиблар); аралаш (купик хамда кукун, сув ва газ ва хоказо) булиши мумкин.
Автоматик ут учириш системалари утни учириш методига кура сиртдан, хажмий ва локал учириш системаларига ажратилади. Сиртдан учириш системасидан химояланадиган майдоннинг исталган жойида ёнгин чикиши мумкин булган холларда фойдаланиш тавсия этилади. Ут учириш воситалари сифатида тузитилган сув, купик ва кукунлар ишлатилади. Химояланадиган майдоннинг катта-кичиклиги турлича булади.
Хажмий учириш системасини хар кандай жойида ёнгин чикиши мумкин булган хоналарнинг бутун хажмини химоялаш учун куллаш тавсия этилади. Ут учириш воситалари сифатида карбонот ангидрид, газлар, буг ва юкори кирраликдаги (300-500 ва бундан юкори) купиклардан фойдаланилади. Химояланадиган хонанинг улчами хажмига караб чекланади, масалан, ут учириш учун бугдан фойдаланилганда, хонанинг хажми 500 м , карбонот ангидриддан фойдаланилганда – 3000 м , карраликдаги купик ишлатилганда 5000 м булиши керак.
Локал ут учириш системаси технологик аппарат ва жихозларни хоналарда ва очик хавода жойлашган бошка объектларни химоялаш учун тавсия этилади. Локал ут учириш установкаларида ут учириш воситаларининг хамма турларидан фойдаланилади. Автоматик ут учириш установкаларининг насос станцияларида (насослар камида иккита булади – улардан биттаси иш насоси, бошкаси эса резерв насос хисобланади), одатда иккита электр билан таъминлаш манбаи булиши, улар бино ичидаги биринчи ва подвал каватларида, утга чидамлилик чегараси 0,75 соат булган ёнмайдиган деворли хамда пардеворли , ташкари ёки зинага алохида чикиш йули булган иситиладиган алохида хоналарда жойлаштирилиши керак. Бу хоналарда ёруглик сигнализацияси булиши лозим. Сув баклари, резервуарлар, гидропневматик баклар ва бошкалардаги тегилмайдиган (дахлсиз) ёнгинга карши сув запаси куйидагича олиниши керак; ут учириш насослари кул билан автоматик ишга тушириладиган булса – сув запаси ёнгинни ички ёнгин жумраклари билан 10 мин давомида учиришга, автоматик ут учириш установкалари ташкарида жойлашганда эса ут учириш насосларининг бир соат ишлашига етадиган булиши лозим. Автоматик ёнгин сигнализацияси курилмаси ёнгинни аниклаш ва у пайдо булган жой хакида хабар бериш приборларидан ташкил топган. Бу приборлар жумласига дастаки ва автоматик хабарлагичлар, кабул килиш станцияси, таъминлаш курилмаси ва линиявий иншоотлар киради. Ишлаш принципига кура автоматик хабарлагичлар куйидаги хилларга: а) атроф-мухитнинг берилган температурасига реакция курсатадиган иссиклик хабарлагичларга; б) ёнишда ажралиб чикадиган тутун ва газларга реакция курсатадиган тутун хабарлагияларга; в) очик аланга пайдо булишига реакция курсатадиган ёруглик хабарлагичларга; г) атроф-мухит температурасининг кутарилиш тезлигига реакция курсатадиган дифференциал хабарлагичларга; д) бир йула хам исскиликка, хам тутунга, хам ёругликка реакция курсатадиган аралаш хабарлагичларга булинади.
Хаво мухитининг нисбий намлиги 80 % дан ошмайдиган, ёнгин чикканлигини температуранинг кутарилишига караб аниклаш мумкин буладиган хоналарда автоматик ёнгин сигнализациясини лойихалашда АТИМ-3, АТП – 3 м иссиклик хабарлагичлари ишлатилади. Механик шикастланиши мумкин булган жойларда урнатиладиган хабарлагичлар химоя курилмалари билан таъминланиши лозим. Иссиклик хабарлагичли автоматик ёнгин сигнализациясини лойихалашда битта хонада камида 2 та хабарлагич кузда тутилиши керак. Ёнгин сигнализацияси станциясининг битта нури битта каватда жойлашган хоналарни химоя килиши лозим. Ишлаб чикариш биноларининг камида бешта хона битта нур билан химояланиши керак, лекин бунинг учун улар ёнма-ён жойлашиши ёки уларнинг хамма эшиклари умумий каридорга эга булган унта хонасини битта нур билан химояланади. Станциянинг битта нурига 50 тагача хабарлагич уланиши мумкин. Автоматик иссиклик хабарлагичлари, хонанинг баландлигидан катъи назар, ёниш эхтимоли энг куп булган ва мумкин булган ёнгин манбаидан кизийдиган, иссик хаво тупланадиган зонада шипда урнатилади. Хабарлагичларни деворларда шипдан купи билан 0,5 м масофада урнатишга йул куйилади. Жуда куп микдорда тутун ажралиб биксиб ёниш эхтимоли юз берадиган холлар учун автоматик тутун хабарлагичлари ИД-1М, ДИП-1 типидаги хабарлагичлар лойихаланади. Тутун хабарлагичлари хавосининг температураси 30 дан 50 С гача узгариб турадиган хоналарга, баландлигидан катъи назар, деворлардан купи билан 5 м масофада урнатилиши лозим. Автоматик ёруглик хабарлагичлари сахни катта ва баланд, ёнгин чикишига очик аланга сабаб буладиган хоналарга урнатилади. Ёруглик хабарлагичлари хаво температураси 10 дан + 40 С гача узгариб турадиган, хавосининг нисбий намлиги 80 % гача буладиган берк хоналарга урнатилади. Ёруглик хабарлагичлари уларга куёш нури бевосита таъсир этишидан химояланган булиши зарур. 5.3.Енгинга карши химоя системаси

Download 0,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   45




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish