Жиззах давлат педагогика институти ректори проф



Download 492,11 Kb.
Pdf ko'rish
bet9/19
Sana13.07.2021
Hajmi492,11 Kb.
#118262
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   19
Bog'liq
buyuk geografik kashfiyotlar va toponimika

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


 

 

26 



2.3. VASKO DA GAMMANING HINDISTONGA SAYYoHATI 

 

 

 



 

Vasko da Gamma (Vasco da Gamma) (1469 [Sinish sh.]-1524 [Kochin sh.]), 

keyinchalik  graf  Vidigeyra  unvoniga  sazovor  bo’lgan  mashhur  dengizchi  va 

sayyoh.  U  XV-XVI-asrlarda  Yevropaning  dengiz  va  okeanlarga  chiqish  va 

o’rganish  markazi  deb,  tan  olingan  Portugaliyada  1469  yili  zodagonlar  oilasida 

tug’ilgan.  Otasi  Ishtevan  da  Gamma  Silvish  shahrini  sudi  va  keyinchalik  shahar 

hokimi  bo’lgan.  Vasko  yoshligidanoq  harbiy  harakatlarda  faol  qatnashib  o’zini 

tajribali,  mard  va  jasur  jangchi  ekanligini  ko’rsatgan.  Yoshlik  davridan  boshlab 

kema  va  odamlarni  boshqara  oladigan  qo’rqmas  va  ehtiyotkor  dengizchi  sifatida 

nom chiqargan. Umuman  olganda  da  Gammalar  oilasi  o’sha davrdagi Portugaliya 

siyosiy  hayotida  faol  ishtirok  etgan.  Vasko  da  Gamma  yashagan  uy  hozirgacha 

saqlanib qolingan.  

XV-XVI-asrlarda  Portugaliya  Yevropaning  taraqqiy  etgan  mamlakatlaridan 

biri hisoblangan. Mustamlaka yerlarni topish, ularni hisobsiz boyliklari bilan qirol 




 

 

27 



xazinasini  to’ldirish  ishtiyoqi  Ispaniya  va  Portugaliya  qirolliklarini  yangi 

ekspedisiyalarni  tashkil  etishga  undaydi.  Mutaxassislarning  yozishicha, 500 yil 

muqqadam ham Lissabon shahri okean va dengiz tadqiqotlarining markazi bo’lgan. 

Portugaliya  dengizchilari  Afrika  sohillari  bo’ylab  janub  tomonga  yo’l  qidirishgan 

va  aynan  ular  yevropaliklarga,  birinchi  bo’lib  Hinduston  va  Janubiy-Sharqiy 

Osiyoga  olib boradigan suv  yo’llarni  ochib berishgan. Shunday  ekspedisiyalardan 

biriga Vasko da Gamma rohbarlik qilgan.  

1492  yilda  Gvineyadan  oltin  bilan  qaytayotgan  Portugaliya  kemalarini 

fransuz  qaroqchilari  (korsarlari)  qo’lga  olishadi.  Portugaliya  qiroli  Manuel  1,  esa 

fransuzlardan  kemalarni  boyliklari  bilan  birga  qaytarib  olib  kelishni  Vasko  da 

Gammaga  buyuradi.  Mohir  dengizchi  Fransiya  sohillariga  borib,  ularning  bir 

qancha  kemalarini  garovga  oladi,  shu  voqyea  sabab  Fransiya  qiroli  portugallar 

kemalarini  qaytarib  berishga  majbur  bo’ladi.  Vasko  da  Gamma  butun 

Portugaliyada mashhur shaxsga aylanadi. Xristofor Kolumbni birinchi sayohatidan 

keyin  kashf  qilingan  yangi  yerlarga  egalik  qilish  uchun  Ispaniya  va  Portugaliya 

o’rtasida  nizolar  kuchayadi.  Shu  sababdan  afsonaviy  boy  mamlakat  hisoblangan 

Hindustonga yangi yo’llar ochish maqsadida ekspedisiya safarga tayyorlanadi.  

1497  yili  tarkibi  4  ta  kemadan  iborat, 168 ta  mohir  dengizchi  va  eng  og’ir 

mehnatlarni  bajarish  uchun  10  ta  mahbusdan  iborat  ekspedisiya  safarga  chiqadi.

 

«San-Gabriel» kemasi - Vasko da Gamma boshchiligida, «San-Rafael» - Paula da 



Gamma, «San-Mixael» - Gonsalu Nunasha va «Berrid» yuk kemasi Nikola Koelyu 

rahbarligida  Lissabon shahri bandargohidan chiqib  «Yashil burun» orollari  tomon 

yo’l olishadi. Keyinchalik bir muddat janubi-sharqqa qarab harakatlagan kemalarni 

Vasko  da  Gamma  janubi-g’arbga,  ya’ni  hanuzgacha  aniqlanmagan  dengizlar 

tomon burishga farmon beradi. Yana bir necha kundan keyin u yo’nalishni sharqqa 

o’zgartirishga farmon beradi.  

Sayohat  uch  yilga  mo’jallanib,  shunga  yetarli  oziq-ovqat  zaxirasi,  jangovar 

qurollar  va  mahalliy  xalq  bilan  almashtirish  maqsadida  arzon  kiyim  kechaklar 

olinadi.  Vasko  da  Gamma  boshchiligidagi  kemalar  Afrika  sohillari  bo’ylab  janub 

tomon suzishadi. Hozirgi  Kanar  orollarini  orqada qoldirib Yashil burun orollarida 




 

 

28 



to’planishadi.  Janubdan  esayotgan  kuchli  qarshi  shamollar  dengizchilar  harakatni 

ancha  qiyinlashtiradi. 1497 yilning  noyabrida  93  kunlik  tinimsiz  okeanda  suzish 

natijasida,  oxir-oqibat  Afrika  qit’asining  janubiy  sohillariga  yetib  borishgan. 

Dengizchilar  tubjoy  xalq  bo’lgan  bushmenlar  bilan  aloqa  o’rnatib,  kiyim-kechak 

ivaziga  oziq-ovqat  jamlashadi,  ammo  kelishmovchiliklar  sababli  tezda  ketishga 

majbur bo’lishadi.  

 


Download 492,11 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   19




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish