Jismoniy tarbiya va sport tarixi

 
Qadimgi Olimpiya o’yinlarining ijtimoiy-madaniy va tarixiy ahamiyati 
 
Iqtisodiy ahamiyati 
Olimpiya shahri savdo sotiq markaziga aylangan va 
polislar aro shartnomalar tuzilgan. 
Siyosiy ahamiyati 
Ekexeyriya  tufayli  polislar  o’rtasidagi  siyosiy 
munosabatlar yashshilangan. 
Harbiy ahamiyati 
Qadimgi  o’yinlarda  davlatlar  o’z  harbiy  qudrati  va 
jangchilarning  harbiy  jismoniy  tayyorgarligini 
namoyish qilganlar. 
Madaniy ahamiyati 
O’yinlarning 
madaniy 
dasturida 
faylasuf, 
matematik,  tarixchi  olimlar,  shoyir  va  yozuvchilar 
o’z asarlari bilan qatnashganlar. 
 
Milodiy  394  yilda  Rim  Imperatori  Feodosiy  I    xristianlikning  keng 
yoyilishi  tufayli  Olimpiya  o’yinlarini  o’tkazishni  taqiqlagan.  32  yil  o’tgach 
esa  Feodosiy  II  barcha  yodgorliklar,  Olimpiyadagi  muqaddas  joylarni 
buzishga  farmon  bergan.  Keyin  esa  katta  suv  toshqinlari  va  zil-zilalar 
natijasida  shahar  vayron  bolgan.  Natijada,  marosimlar  va  Olimpiya  o’yinlar 
nomi butunlay unitilgan. 
Qadimgi  Gretsiyada  Olimpiya  o’yinlari  kabi  turli  xil  boshqa  bayramlar 
ham o’tkazish odat bo'lgan. Ulardan diqqatga sazovor bo'lganlari Pif o’yinlari 
Appolonga  bag’ishlanib,  Delfi  shahrining  atroflarida  o’tkazilgan.  Bunda 
musiqa,  raqslar  bilan  birgalikda  gimnastika  o’yinlari  ham  o'tkazilgan. 
G’oliblar  lavr shohlaridan  yasalgan chambar bilan taqdirlangan. Shuningdek, 
Nemeya,  Panafina,  Istmiya,  Pifiya,  Delfa  o’yinlari  ham  muntazam  ravishda 

---

o’tkazilgan.  Bularda  ham  musiqa  gimnastika  va  boshqa  o’yinlar  dasturning 
asosiy mazmunini tashkil etgan. 
Miloddan  avvalgi  IV  asrdan  boshlab  Gretsiyadagi  quldorlik  tuzumi 
barham  topa  boshlagan,  umummadaniyat  va  jismoniy  madaniyatning 
o’sishiga  salbiy  ta’sir  ko’rsatgan.  Avval  Makedoniya,  keyinchalik  esa 
rimliklarning hukmronligi ostida Gretsiya mustamlakachilik zulmini boshidan 
kechirgan.  Olimpiya    o’yinlarida  greklarga  mansub  bo’lmagan  fuqarolar, 
professional  sportchilar  qatnashishi  odatga  aylangan.  Lekin  xristian  dinining 
kengayishi va rivojlanishi boshqa xudolar sha'niga bag’ishlab o’tkazilayotgan 
bayramlarga  barham  bergan.  Shular  qatorida  Olimpiya  o’yinlarini  o’tkazish 
ham to’xtatilgan.