Jismoniy tarbiya



Download 4,31 Mb.
Pdf ko'rish
bet174/199
Sana26.09.2021
Hajmi4,31 Mb.
#186229
1   ...   170   171   172   173   174   175   176   177   ...   199
Bog'liq
jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyoti. ikkinchi nashr

T o ‘rtinchi
  bosqichda  yillik  vazifalarni  hal  etish  uchun  z aa ir 
b o ‘lgan  darslar  hajmi  hisoblab  chiqiladi.
Beshinchi
  bosqich  k o ‘p  m ehnat  talab  qiladi,  dars  vazifa- 
lariga  aniqlik  kiritish d an ,  u la rn i  hal  etish  u c h u n   m a n b a  
tanlash,  o'rganiladigan  harakat  faoliyati  qismlariga  yordamchi 
mashqlarning  qaytalanish  sonini  belgilash  va  ularni  bir  butun 
qilib  o ‘rganishdan  iborat.
M a k ta b   d astu ri  b o ‘lim in i  re ja la s h tiris h n in g   u ch   usuli 
m a ’lum:  parallel,  ketma-ket  va  aralash.  D astur  materiallarini 
parallel  o ‘tishda  darslarda  h a r   xil  b o ‘lim lard an  materiallar 
kiritiladi.  Bo‘limni  ketma-ket  o ‘tish  yuqori  sinflarda  amalga 
oshiriladi  va  yengil  atletika,  sport  o'yinlari,  gimnastika  va  boshqa 
m a sh q la r  n a v b a tm a - n a v b a t  hal  etiladi.  0 ‘quv  m ateria lin i 
aralash  rejalashtirish  deganda  birinchi  va  ikkinchi  usulni  birga 
q o ‘shib  olib  borish  tu s h u n ila d i,  y a ’ni  b a ’zi  bir  b o ‘lim lar 
parallel,  b a ’zilari  alohida  o ‘rganiladi.
148


Yuqoridagi  usullarning  har  biri  o ‘zining  ijobiy  va  salbiy 
tomonlariga  ega.  0 ‘rta  sinflarda  parallel  usulini  q o ‘llash  yaxslii 
natija  beradi.  M aterialni  parallel  usulda  o ‘tish  b irm u n c h a  
yuksaklikka  olib  keladi.  U  harakat  faoliyatlarini  shakllantirish 
im k o nin i  beruvchi  m anbalarni  uzoq  qo'llash  orqali  o ‘rga- 
tishning  samaradorlik  xususiyatini  oshiradi.  Bundan  tashqari, 
bunaqa  rejalashtirish  darslarni  xilma-xil  tashkil  etish  imkonini 
berib,  qiziqarli  qiladi.  A m m o  bu  sinchkovlik  bilan  tayyorgarlik 
k o ‘rishni  talab  etadi.
M aktab  o ‘quv  dasturini  kctm a-k et  rejalashtirish  yuqori 
sinflar  u c h u n   xarakterlidir.
0 ‘quv-tarbiya  ishlarining  grafigi  kelajak  reja  ishlariga  kiradi. 
U   o ‘tuvchilarga  bir  vaqtning  o ‘zida  yil  davomida  o ‘rgatish 
jarayonida  k o ‘rish  usluby  tamoyillarini  amalga  oshirish  im ko­
nini  beradi.
0 ‘q itu v c h i  , , 0 ‘quv  m a te ria lin in g   m a z m u n i “  grafasiga 
mashqlarni  yozishi  kerak.
„N azariy  m a ’lu m o tla r“  grafasiga  faqat  u m u m iy   savollar 
kiritiladi.  M asalan,  darsda  xavfsizlikni  saqlash  qoidasi,  ish 
qobilyatini  oshirish  u c h u n   m a sh q larnin g   aham iyati  h aq id a 
m a ’lumotlar  gigiyenik  talablar.  Mustaqil,  mashg‘ulotlar  meto- 
dikasisi  va  texnika  haqidagi  axborotlarni  o'qituvchilar  ham m a 
asosiy,  tayyorlov  va  yordamchi  mashqlarni  o ‘rganishda  m un- 
tazam  ravishda  oladilar.
Tarbiya  vazifalari  ayrim  m ashqlar  guruhi  ham ,  ulardan 
h a r   birini  rejalash tirish g a  h a m   alo q ad o r.  M asalan   yengil 
atletikadan  olingan  m ashqlar  m ash g ‘ulotlarga  ijobiy  m u n o - 
sabatlar  uyg‘otadi.
Keyingi  grafalar  yillik  soatlar,  c h o r a k   soatlari  h a m d a  
darslarning  tartib  sonlarini  k o ‘rsatadi.  M a ’lumki,  o ‘quv  rejasiga 
asosan,  h ar  bir  sinfda  68  saotdan  dars  o ‘tish  kerak.  Rejalash- 
tirishda  dars  asosiga  yangiliklar,  m azm unli  mashqlar,  inno- 
vatsion  usullar  va  harakatlarni  barcha  choraklarga  singdirish 
zarur.
Bu  ishlarni  bajarib  b o ‘lgandn  so ‘ng  o ‘quv  materiallarini 
darslarga  taqsimlash  boshlanadi.
Dasturlarni  umumiy  materillarni  chorak  saotlari  asosida 
chorakka  vertikaliga  taqsimlab  chiqiladi.  Shunda  bir  saotli  darsga 
nechta  vazifa  olinganligi  va  har  bir  vazifani  qanday  hal  etish 
zarurligi  aniq  ko‘zga  tashlanadi.  Vertikalga  olingan  vazifalarning 
gorizontaligi  qaralsa,  har  bir  vazifaning  necha  marta  takror- 
lanayotganligini  k o ’rish  m um kin.  M ateriallarni  (vazifalarni)
149


darslarga  taqsimlashda  didaktik  prinsplarga  rioya  qilish  zarur. 
Buning  uchun  pedagogikaga  murojaat  etish,  yoki  P.B.  Lesgaft 
to m o n id a n   tuzilgan  „jism oniy  m ash q lar  klassifikatsiyasi“ ni 
yana  bir  karra  o ‘qib  chiqish  foydalidir.  Dasturdagi  um um iy 
materilallar  bir  yilga  m o ‘ljallangan,  shuning  u ch u n   alohida  bir 
tur  materialni  bitta  chorakda  hal  etish  va  uni  tugallashni  biz 
tavsiya  etmaymiz.  Bir  xil  tavsiya  bir  necha  darsda  m u ntazam  
ravishda  takrorlansa,  u  holda  o ‘quvchilar  faolligi  y o ‘qoladi, 
maqsadga  erishilmaydi,  eng  y o m o n i,  alo h id a  b ir  darsning 
zichligi  pasayadi.
Shuning  u ch u n   biz  quyida  misol  tariqasida  alohida  bir 
chorakka  m o ‘ljallangan  darslar  reja  grafigini  keltiramiz.

Download 4,31 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   170   171   172   173   174   175   176   177   ...   199




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish