Jismoniy madaniyat” kafedrasi samisi o‘quv uslubiy kengashida muhokama etilgan O‘uk raisi Mirzayev Q. J. Bayonnoma №1 avgust 2019 yil. «Boshqaruv psixologiyasi»

bosh tortish – nizoga nisbatan shunday reaktsiyaki, bunda nizoga guvoh bo`lganlar aslida uning mavjudligini tan olmaydilar, unga aralashishdan bosh tortadilar. Odatda bunday sharoitda rahbar yo ayni paytda vaqti yo`qligini, imkoniyat yo`qligini, nizoning sababi arzimas holat ekanligini vaj qilib, uni xal qilishga aralashishdan bosh tortadi. Yoki u vaziyat taqozosi bilan paydo bo`lgan nizo vaqt o`tishi bilan o`z o`zidan yechimini topadi, odamlar insofga kelib qolishiga umid qiladi;

2)tekislash– bu nizolashuvchi tomonlardan birini mavjud holatga “ko`ndirish”, moslashtirish va shu yo`l bilan o`zining ham muayyan manfaatlarini himoya qilishdir. “Mayli men yutqazsam ham, sening ishing bitib keta qolsin” degan naqlda nizoga aralashgan shaxs vaziyatni yumshatishga erishadi, go`yoki “o`zni qurbon qilib” bo`lsa ham tomonlarning yarashib ketishi uchun barcha imkoniyatni yaratadi;
3)kompromiss – bu ochiq muloqot va vaziyatni, nizokashlarning xulq-atvori va fikrlarini muhokama qilish yo`li bilan ikkala tomon uchun ham mahqul bo`lgan yechimni qidirishdir. Bu usulning samaradorligi shundaki, nizoga aralashgan shaxs ikkala tomonning ham aybini, ular tomonidan yo`l qo`yilgan xatolarni ochiq, holis o`rtaga tashlaydi va eng mahquli – o`ar bir shaxs o`z burch va mashuliyatlarini taroziga solib olishlari ekanligini uqtiradi. Natijada ikkala tomonda xosil bo`lgan tanglik ma’lum ma’noda yumshaydi va oqilona qarorlar qabul qilish imkoniyati tug`iladi.

Nizokashlar janjal bo`lgandan ko`ra yomon bo`lsa ham bir qarorga kelinganligidan xursand bo`lib, o`z fikrlaridan ma’lum ma’noda qaytadilar, vaqt o`tgach esa vaziyat umuman yumshab, tomonlar yarashib ketishi mumkin(5.2-rasm).

Odatda oilaviy nizolarda kompromiss yo`lini tutgan oilaning katta a’zosi yoki erkak kishi nizoning oldini olishga erishadi, bunda biror tomonning “bir gapdan qolishi” katta rol o`ynaydi;