Jinoyat oraliq 1

 
52. 
Bir qancha jinoyatlar yuzasidan jazo tayinlashni tahlil qiling 
Bir necha jinoyat sodir etganlik uchun jazo tayinlash (JK 59- moddasi) bir qancha 
jinoyatlar sodir etishning - jinoyatlar majmui ko‘rinishiga taaluqlidir. Jinoyat qonunida ko‘zda 
tutilgan, jinoyatlar majmui bo‘yicha jazo tayinlash qoidalari qo‘yidagi hollarda qo‘llaniladi:
- qilmish jinoyat qonunining turli moddalari bilan kvalifikatsiya qilinganda;
- qilmish JK Maxsus qismi bitta moddasining bir necha qismlari bilan kvalifikatsiya 
qilinganda, basharti ushbu qismlar turli jinoyatlar uchun javobgarlikni nazarda tutsa;
- shaxs bir necha qilmishni sodir etgan bo‘lib, ulardan biri tugallangan jinoyat tariqasida, 
boshqalari esa jinoyatga tayyorgarlik, suiqasd yoki ishtirokchilikda sodir qilinganda; 
- ish bo‘yicha hukm chiqarilgandan keyin maqkumning birinchi ish bo‘yicha chiqarilgan 
hukmgacha yana boshqa jinoyatda aybdorligi aniqlanganda;
- ish bo‘yicha shaxsga ayblov hukmi e’lon qilinib, ushbu hukm qonuniy kuchga kirmasdan 
shaxsning boshqa bir jinoyatni sodir qilganda.
Jinoyatlar majmui bo‘yicha jazo tayinlash deb - sud JKning 54 -moddasida nazarda 
tutilgan qoidalarga muvofiq har qaysi jinoyat uchun alohida jazo tayinlab, so‘ngra tayinlangan 
yengilroq jazoni og‘irrog‘i bilan qoplash yoxud tayinlangan jazolarni to‘la yoki qisman 
qo‘shish yo‘li bilan uzil–kesil jazo tayinlashiga aytiladi. 115 Ya’ni sud sodir qilingan barcha 
jinoyatlarning har biri uchun alohida jazo tayinlaydi so‘ngra ushbu jazo turlarini to‘la yoki 
qisman qo‘shib (JK 61-moddasi qoidalariga ko‘ra) yoxud yengilroq jazo turini og‘irrog‘i bilan 
qoplab uzil-kesil bitta jazo turini tayinlaydi. Jazolarni qo‘shish deganda – turli jazo turlarini 
bir xil ko‘rinishdagi jazo turiga aylantirilib, ularning muddatlari qo‘shilishiga aytiladi. Ushbu 
holat bo‘yicha jazo turlari qo‘shilganda JK 61-moddasi qoidalariga qat’iy amal qilinishi shart. 
Ya’ni JK 61-moddasi qoidalariga ko‘ra axloq tuzatish ishlari, xizmat bo‘yicha cheklash, 
ozodlikni cheklash va intizomiy qismga jo‘natish, majburiy jamoat ishlari jazolari biribiri bilan 
qo‘shilmaydi, balki ushbu jazo turlari faqatgina ozodlikdan mahrum qilish jazosigagina 
qo‘shilishi mumkin. Jazolarni qoplash deb - sodir qilingan jinoyatlar uchun tayinlangan turli 
jazo turlaridan eng og‘irining muddati o‘zgartirilmasdan boshqa jinoyatlar uchun ham yetarli 
miqdordagi jazo deb hisoblangan holdagi jazo tayinlanishiga aytiladi. Ushbu qoida faqat sodir 
etilgan jinoyatlar ijtimoiy xavflilik darajasiga ko‘ra, ijtimoiy xavfi katta bo‘lmagan va uncha 
og‘ir bo‘lmagan jinoyatlarni tashkil qilganda yoki sodir etilgan jinoyatlarning bittasi uchun 
umrbod ozodlikdan mahrum qilish jazosi yoxud uzoq muddatga ozodlikdan mahrum qilish 
jazosi tayinlanganda amalga oshirilishi mumkin