Jinoyat oraliq 1

Tashkilotchi deb
- shaxs: - jinoyat sodir etilishini tashkillashtirgan; - jinoyat sodir 
etilishga rahbarlik qilgan shaxs tushuniladi 

---

Dalolatchi
deb - jinoyat sodir etilishiga qiziqtiruvchi shaxs tushuniladi. Ya’ni boshqa 
bir shaxsda jinoyat sodir etish istagini uyg‘otishi tushuniladi. Qiziqtirish quyidagi harakatlarda 
ifodalanishi mumkin: - kelishish; - og‘dirib olish; - iltimos qilish; - ishontirish; - ko‘ndirish; - 
buyruq berish; - aldash va hokozo harakatlarda ifodalanadi. Odatda dalolatchining harakati 
shaxs jinoyat sodir etishga rozilik bildirgan vaqtdan boshlab tamom bo‘lgan hisoblanadi. 
Agarda dalolatchi o‘ziga bog‘liq bo‘lmagan holatlarga ko‘ra, shaxsni jinoyat sodir etishga 
ko‘ndira olmasa, uning harakatlari o‘sha jinoyatni sodir etishga tayyorgarlik ko‘rish sifatida 
kvalifikatsiya qilinadi. Odatda, dalolat aniq bir ob’ekt yoki shaxslarga nisbatan qaratilgan 
bo‘lishi lozim. Jinoyat sodir etishga da’vat etsada, jinoyat aynan qaysi ob’ektga qarshi 
qaratilishini ko‘rsatmaydigan yoki umumiy da’vat qilgan shaxs dalolatchi deb topilishi 
mumkin emas.
Yordamchi
deb - jinoyat sodir etish yoki jinoyat izlarini yo‘qotish uchun yordam 
berishga oldindan va’da bergan shaxsga aytiladi. Shaxs: - jinoyatni sodir etilishiga o‘z 
maslahatlarini berish; - ko‘rsatmalar berish; - vositalar berish; 61 - to‘siqlarni yo‘qotish bilan 
ko‘maklashishga; - jinoyatchini yashirishga; - jinoyat sodir etish qurolini; - jinoyat izlari va 
vositalarini; - jinoiy yo‘l bilan qo‘lga kiritilgan narsalarni yashirishga; - shuningdek bunday 
narsalarni olish va o‘tkazish to‘g‘risida oldindan va’da bersa - yordamchi deb topiladi. Jinoyat 
huquqida, yordamchilik harakatlari o‘z ahamiyatiga ko‘ra, quyidagi turlarga bo‘linadi: - 
tafakkuriy yordamchilik; - jismoniy yordamchilik.