Ájiniyaz atíndaǵÍ NÓkis mámleketlik pedagogikalíq institutí

Jaqtılıqtıń tolqınlıq hám korpuskulalıq qásiyetleri temasınıń ilimiy metodikalıq analizi hám oqıtıw metodikasın úyreniw
1887-jılda nemis fizigi G.Gerc tárepinen fotoelektrik effekti ashıldı hám 1888-1890-jıllarda A.G.Stoletov tárepinen eksperimental izertlew ótkerildi. 1990-jılda fotoeffekt hádiysesi F.Leonard tárepinen jeterlishe úyrenildi. Bul waqıtqa kelip elektron (D.Tompson 1897-jıl) ashılǵan edi hám bizge belgili boldı fotoeffekt (yamasa anıǵıraǵı sırtqı effekt) zattan oǵan túsetuǵın jaqtılıq tásirinde elektronlardı julıp alıwdan ibarat eken.
Tájriybelerde júzi jaqsı tazalanǵan eki metall elektrodlı shiyshe vakuumlı ballon isletiledi. Elektrodlarǵa eki tárepleme gilt járdeminde polyuslardı ózgertiw múmkin bolǵan birqansha kernew U beriledi. Elektrodlardan biri (katod K) kvarc dárshe arqalı tolqın uzınlıqlı monoxromatik jaqtılıq penen jaqtılandırıladı. A anodtaǵı jeterlishe úlken oń kernewlerde fototok toyınıwǵa erisedi. Sebebi, katodtan jaqtılıq tásirinde úzip alınǵan elektronlar anodqa jetip baradı. Puxta alıp barılǵan ólshewler sonı kórsetedi, toyınıw toki katodqa túsetuǵın jaqtılıq intensivligine tuwrı proporcional boladı. Anodtaǵı kernew teris bolǵanda, katod hám anod ortasındaǵı elektr maydanı elektronlardı toqtatadı. Kinetikalıq energiyası |eU| dan úlken bolǵan elektronlar ǵana anodqa jetiwi múmkin. Eger anodtaǵı kernew UEger anodtaǵı kernew U₁ den az bolsa fototok toqtaydı. U₁ di ólshep, fotoelektronlardıń maksimal kinetikalıq energiyasın ólshew múmkin:

U₁ mánisiniń túsetuǵın jaqtılıq aǵımı intensivligine baylanıslı emes ekenligi alımlardı tań qaldıdı. Ólshewler sonı kórsetedi, toqtatıwshı potecial jaqtılıq chastotası artıwı menen sızıqlı artıp baradı eken.
Texnologiyalıq karta

Tema	Jaqtılıqtıń tolqınlıq hám korpuskulalıq qásiyetleri temasın oqıtıw