Ўйин қоидалари 2019/20 Ўзбекистон футбол ассоциациясининг расмий таржимаси The International Football Association Board

УЧРАШУВНИНГ РАСМИЙ ШАХСЛАРИ УЧУН АМАЛИЙ ТАВСИЯЛАР
Кириш
 
Ушбу тавсиялар учрашувнинг
расмий шахслари учун амалий маслаҳатларни ўз ичига олган бўлиб, улар 
Ўйин қоидалари бўлимларидаги маълумотларни тўлдиради.
5-
Қоидада урғу Ўйин қоидаси ва ўйин “руҳияти” асосида ҳаракат қилувчи ҳакамларга берилган. 
Ҳакамлар Қоидаларни қўллар экан, айниқса, учрашувни ўтказиш ва/ёки уни давом эттириш масаласида 
ўйин “руҳияти”дан келиб чиқиб оқилона қарор қабул қилишади деб кўзда тутилади.
Бу айниқса, Қоидаларни доим ҳам қатъий қўллаб бўлмайдиган қуйи табақадаги футболга тааллуқли.
Масалан, хавфсизликни
таъминлаш билан боғлиқ масала юзага чиқмаса, ҳакам ўйинни 
бошлаши/давом эттириши керак, агар:
•
Бир ёки бир нечта бурчакдаги байроқлар бўлмаса; 
•
Бурчак майдони, марказий айлана ва ҳоказолар каби майдондаги белгилар бўйича кичик 
ноаниқликлар мавжуд бўлса; 
•
Дарвоза устунлари / тўсини оқ рангда бўлмаса. 
Бундай ҳолатларда ҳакам жамоалар билан келишган ҳолда ўйинни бошлаши/давом эттириши керак ва 
тегишли ташкилотларга билдирги
тақдим этиши лозим.
Шартли белгилар: 
AR (assistant referee) = ёрдамчи ҳакам
AAR (additional assistant referee) = ҳакамнинг қўшимча ёрдамчиси
ЖОЙЛАШУВ, ҲАРАКАТЛАНИШ
 
ВА ЖАМОАВИЙ ҲАРАКАТ
 
1. Жойлашув ва ҳаракатланишнинг асосий тамойиллари
 
Энг яхши жойлашув —
ҳакам қарорни тўғри қабул
қилиши мумкин бўлган
жой. Майдонда жой танлаш 
бўйича барча тавсиялар жамоалар, ўйинчилар ва ўйин давомида юз берадиган воқеаларнинг ўзига 
хослиги ҳақидаги маълумотларни инобатга олган ҳолда тузатилиши керак
.
Қуйидаги
схемаларда жой танлаш бўйича тавсия
қилинувчи асосий вариантлар
келтирилади. “Ҳудуд” 
тушунчаси
тавсия қилинган жойлашув —
ҳакам
энг самарали ҳаракат қилиш
эҳтимолини берадиган 
макон эканини таъкидлашга қаратилган. Ҳудуд ўйиндаги алоҳида вазиятлардан келиб чиқиб, катта, 
кичик ёки турли шаклда бўлиши мумкин. 
Тавсиялар: 
•
Ўйин ҳакам ва “етакчи” ёрдамчи ҳакам оралиғидаги маконда ўтиши керак.
•
«етакчи» ёрдамчи ҳакам ҳакамнинг назари доирасида бўлиши керак, бунинг учун ҳакам кенг
диагонал тизимдан фойдаланиши зарур.
•
Ўйиндан четроқда жойлашиш ўйинни осон назорат қилиш ва «етакчи» ёрдамчи ҳакамни 
назарда ушлаб туришга имкон беради.
•
Ҳакам
ўйинга халал бермаган ҳолда, уни кўриш учун етарлича яқин жойлашиши керак.
•
«кўриши керак бўлган» 
- 
бу ҳамиша ҳам тўпга бевосита яқин жой бўлмаслиги мумкин. Ҳакам, 
шунингдек, қуйидагиларга ҳам эътибор қаратиши лозим
:
o
Тўп билан муомалада бўлмаётган ўйинчилар ўртасидаги зиддиятларга;
o
Ўйин борадиган ҳудуддаги эҳтимолий қоидабузарликларга;
o
Узатма берилганидан кейин содир этилган қоидабузарликларга
.