Жас ҳӘм педагогикалық психология өзбекстан республикасы Жоқары ҳәм орта анраўлы билимлендириў ўәзирлиги Жоқары педагогикалық оқыў орынлары ушын оқыў қолланба

1. Assotsiyalardıń qáliplesiwi

2. Uqsatıw

3. Ayırıw hám ulıwmalastırıw

4. Insait (gipoteza)

5. Dóretiwshilik

1.Assotsiyalardıń qáliplesiwi. Bul mexanizm ayrıqsha bilimler arasında yaki tájiriybe bólekleri ortasında waqtınshalıq baylanıslar ornatıw tiykarında jatadı.

2. Uqsatıw. Kónlikpe hám uqıplılıqlar qáliplesiwi ushın tiykar boladı.

3. Ayırıw hám ulıwmalastırıw. Túsiniklerdiń qáliplesiwi menen baylanıslı.

4. Insait (gipoteza). Insan tárepinen qandayda bir informatsiyanı qarap shıǵıp, ótmish tájiriybeden belgili nársede belgisizdi kóriw. Insayt balanıńintellektual rawajlanıwı ushın kognitiv baza esaplanadı.

5. Dóretiwshilik. Jańa bilim, kónlikpe hám uqıplılıqlardı jaratıw ushın tiykar esaplanadı.

U`yreniwdiń nátiyjeliligi túrli faktorlarǵa baylanıslı, olar ishinde tómendegi psixoldogiyalıq faktorlar áhmiyetli: oqıw xızmeti motivatsiyası, biliw protsessleri-qabıl etiw, dıqqat, qıyal, eslew, oylaw hám sóylewdiń ıqtıyarlılıǵı, oqıwshılarda erklik hám basqa shaxs sezimleri: juwapkershilik, tırısqaqlıq, maqsetke umtılıwshılıq, intizamlılıq, sanalılıq, tártiplilik hám basqalardıń barlıǵı. Oqıw xızmeti nátiyjeliliginiń psixologiyalıq faktorlarǵa birge islesiw xızmetindegi insanlar-oqıtıwshılar hám klasslasları menen ózara tásir ete alıw kónlikpesi, intellektual rawajlanǵanlıq hám basqalar kiredi.

Rus psixologı A.N. Leont`ev insan xızmetiniń psixikalıq hám ámeliy formaları bar ekenligin, balanıń sanası áyne sol oqıw xızmetinde ósiwin atap ótedi.

D.V. El`konin bolsa oqıw xızmetiniń ózgesheliklerin kórsetip, onı mazmunına hám ózin kórsetiw formasına qaray sotsiallasıwın atap ótedi.

Oqıw xızmeti bul sonday xızmet bolıp, onıń nátiyjesinde dáslep oqıwshıda ózgeris payda boladı. Onıń jemisi túrli motivler tiykarında kórilgen bolıwı dárkar. Bul motivler tikkeley oqıwshı shaxsınıń ósiwi hám rawajlanıwı menen baylanıslı bolıwı kerek. Oqıw xızmeti tálim, oqıw hám úyreniw degen túsinikler menen tikkeley baylanıslı. Tálim oqıtıwshı hám oqıwshınıń birgeliktegi oqıw xızmeti oqıtıwshınıń bilim, kórlikpe hám uqıplılıqların oqıwshılarǵa úyretiw protsessi.

Tálim protsessi tikkeley belgili bir axborottı, háreketlerdi, minez-hulqınıń formaların ózlestiriwge qaratılǵan. Oqıw hám úyretiw túsinikleri oqıw xızmeti menen baylanıslı bolıp, olar bilim, kónlikpe hám uqıplılıqların ózlestiriwge, úyretiwge xızmet etedi.

Oqıw xızmetiniń bes elementi bar:

Oqıw motivleri

Oqıw tapsırmaları

Oqıw háreketleri

Oqıtıwshını bahalaw

Oqıtıwshınıń qadaǵalawı

D. V. El`koninniń pikirinshe, oqıw xızmetiniń qáliplestiriliwi bul xızmettiń ayırım adamlar tárepinen orınlanıwı áste-aqırınlıq penen oqıwshılardıń ózine oqıtıwshınıń qatnasısız ózbetinshe orınlawı ushın ótkeriliwi esaplanadı.