Jarayonlar, suyulish, erish, suyultirish va boshqalarni tadqiq qiladi. T. fizikkimyoviy sistemalarning

---

Termokimyo

Termokimyo — kimyoviy termodinamikaning bir boʻlimi. Kimyoviy reaksiyalar jarayonida issiklik

effektini oʻlchash yoki hisoblash, moddaning agregat holati oʻzgarishi bilan bogʻliq fizikkimyoviy

jarayonlar, suyulish, erish, suyultirish va boshqalarni tadqiq qiladi. T. fizikkimyoviy sistemalarning

issiklik sigʻimini va ularning haroratga bogʻliqligini ham miqdoriy jihatdan oʻrganadi.T.da issiqlik

sigʻimi, yonish issiqligi, entalpiya, entropiya, izobari zotermik potensial kabi kattaliklar qoʻllanadi.

Ulardan kimyotexnologiya jarayonlarining issiklik muvozanatini hisoblashda foydalaniladi. T.ning

amaliy usuli — kalorimetriya. Reaksiyalarning tezligini aniqlashda moddalarning energetik

xususiyatlarini bilish, shuningdek, birikmalarning tuzilishini hisobga olish muhim. Reaksiyalarning

issiklik effekti yoki issiklik sigʻimini oʻlchashda kalorimetriyadan foydalaniladi. Reaksiyada ajralib

chiqayotgan yoki yutilayotgan issiklik miqdori ifodalangan kimyoviy tenglamalar termokimyoviy

tenglamalar deyiladi. T.da gomogen (bir jinsli) va geterogen (har xil jinsli) sistemalar maʼlum

boʻlib, bular bitta yoki bir necha fazalardan tashkil topadi. Gomogen sistemata azot bilan

kislorod gazlari aralashmasi, geterogen sistemata. esa suv bilan muzning aralashmasi yoki havo

(atmosfera)dagi kumir va oltingugurt zarralarining aralashmasi misol boʻla oladi. Soʻnggi sistema

3 fazadan — 2 ta qattiq va 1 ta gaz fazasidan iborat.

T. ga G. I. Gess asos solgan. U 1840 y. termokimyoviy hisoblarga asoslangan prinsipni eʼlon

qiladi, keyinroq mazkur prinsip Gess konuni nomini oladi. Baʼzi reaksiyalarning issiklik effektini

toʻgʻridantoʻgʻri oʻlchash imkoni yoʻqligi yoki qiyinligi tufayli ularni Gess qonuni yordamida

aniklanadi.

T. 20-asrning 2yarmida kvant kimyosi, zanjir va yadro reaksiyalari tasavvurlari bilan boyidi,

reaksiyalar issiklik effekti mutlaq nolga yaqin haroratlardan bir necha ming darajaga boʻlgan

oraliqlarda oʻlchanilishiga erishildi. Biologik jarayonlar radiokimyoviy hodisalar, kosmik va

yulduzlararo masofalardagi reaksiyalardan olingan maʼlumotlar T.ning rivojlanishiga olib keldi. T.

krnuniyatlari texnologik jarayonlarning issiklik muvozanatini hisoblashda qullanib, kimyo

sanoatida maqbul sharoitlarni aniqlashga yordam beradi.

---

Dikerson R., Grey G., Xeyt Dj., Osnovnie zakonoʻ ximii, t. 1 i 2, M., 1982; Karapetyans M. X.,

Drakin S. I., Obhaya i neorganicheskaya ximiya, M., 2000.

Qydpat Axmerov.

Bu maqolada 

boshqa til boʻlimlariga ishorat

 yoʻq. 

Siz ularni topib va ushbu maqolaga qoʻshib, loyihaga yordam berishingiz mumkin.

Ko‘proq o‘rganish

Ushbu maqolada 

Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi

 (2000-2005)

maʼlumotlaridan foydalanilgan.

Ushbu maqola 

chaladir

. Siz uni 

boyitib, (https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Termo

kimyo&action=edit)

 

Vikipediyaga

 yordam berishingiz mumkin. 

Bu andozani 

aniqrogʻiga

 almashtirish kerak.

"

https://uz.wikipedia.org/w/index

.php?

title=Termokimyo&oldid=2390377

" 

dan olindi

Adabiyot

---

  Soʻnggi tahrir 24 soatlar avval MalikxanBot tomonidan amalga oshirildi  

Vikipediya

Matndan CC BY-SA 3.0  litsenziyasi boʻyicha

foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan

boʻlsa).