Жаҳон хўжалигида камбағаллик ва очлик муаммолари

2. Даромадлар тенгсизлиги ва унинг даражасини аниқлаш
Дунёдаги барча мамлакатлар аҳоли жон бошига тўғри келадиган ўртача даромадлар даражаси билан бир-биридан кескин фарқланади. Бу турли мамлакатлар аҳолисининг даромадлари даражаси ўртасида тенгсизлик мавжудлигини билдиради. Шу билан бирга алоҳида олинган мамлакатлар аҳолисининг турли қатлам ва гуруҳлари ўртача даромадлари даражасида ҳам фарқ мавжуд бўлади. Мамлакатнинг иқтисодий ривожланиши даражаси ҳам даромадларидаги фарқларни бартараф эта олмайди.
Даромадлар табақаланишини аниқлашнинг кўпроқ қўлланиладиган кўрсаткичларидан бири дицел коэффициенти ҳисобланади.

• Бу кўрсаткич 10 фоиз энг юқори таъминланган аҳоли ўртача даромадлари ва 10 фоиз энг кам таъминланганлар ўртача даромади ўртасидаги нисбатни ифодалайди. Масалан, АҚШ ва Буюк Британияда бу нисбат 13:1га, Швецияда эса 5,5:1га тенг.

Дицел коэф
10 фоиз энг юқори таъминланган аҳоли ўртача даромадлари
10 фоиз энг кам таъминланганлар ўртача даромадлари
Аҳолини ижтимоий ҳимоя қилиш тизимида иштирок этувчи ижтимоий тизимлар

• Ижтимоий суғурта тизими;
• Ишсизларни қўллаб-қувватлаш тизими;
• Кам таъминланган ва болали оилаларга ёрдам кўрсатиш тизими;
• Фуқароларни айрим тоифаларига имтиёзлар ва енгилликлар бериш тизими.

Ижтимоий ҳимоя объектлари
1. Меҳнат қобилиятига эга бўлмаган ва меҳнат қобилиятини йўқотган шахслар.
2. Ишга эга бўлмаган ёки иш жойини йўқотган ва меҳнат қилишни хоҳловчи меҳнат қобилиятига эга бўлган шахслар.
3. Етарли даромадга эга бўлмаган шахслар
Жаҳонда аҳолига ижтимоий ёрдам кўрсатиш дастурларининг тамойиллари

• Умумий самарадорлик - ижтимоий трансфертлар меҳнат жамғармалари, бандлик ва меҳнат таклифига минимал салбий таъсир кўрсатиши ва реал бюджет ҳолатига мос келиши керак;
• Ижтимоий адолат, дастурлар камбағалликни кескин камайтиришни ва аҳолини турли гуруҳларини мутаносиб ҳолатини таъминлаши керак
• Маъмурий таъминланганлик ёки амалиётда қўлланила олишлик;
• Сиёсий барқарорлик, тизимнинг аҳолини турли қатламларини қарама-қарши манфаатларини келиштиришга йўналтирилганлиги.