Jamurad yangiboyevich, amirov

Sog‘in sigirlarni oziqlantirish. 
 
Sigirlarning  sut  mahsuldorligiga  ta’sir  qiluvchi  asosiy  omillardan 
hisoblanadi.  
Sigirlarning tirik vazni mahsuldorligi, sYemizligi, fiziologik holatiga qarab 
me’yor  asosida,  xo‘jalikning  oziqa  imkoniyatlari  asosida  tuzilgan  to‘laqiymatli 
ratsionlar asosida boqishni tashkil qilish kerak. 
Sigir  tuqqanidan  keyin  10-15  kungacha    to‘liq  ratsionga  chiqariladi, 
tuqqanidan  keyin  birdan  to‘liq  ratsionga  o‘tkazish  organizmning,  ayniqsa 
yelinning zo‘riqishiga va kasallanishiga sabab bo‘lishi mumkin. 
Ko‘pincha bu holat sersut sigirlarda og‘riqli kechadi.  
Sigirlar  tuqqanidan  10-15  kun  keyin  tug‘im  asoratlari  ortda  qoladi.  Yelin 
shishi qaytadi, uni to‘liq ratsionga o‘tkazib, iydirish (razdoy) choralari ko‘riladi. 
Iydirish  sigirlarning  mahsuldorligini  oshirishga  qaratilgan.  Zootexnikaviy  va 
tashkiliy tadbirlar majmuasi hisoblanadi. 
Sigirlarni  iydirish 2-3 oy davomida o‘tkaziladi, chunki sigirlar shu davrda  
laktasiya davomida  beradigan sutini 40-50% berib, sutini ko‘paytirishga moyil 
bo‘ladi. 
Iydirish  uchun    sigirning  o‘rtacha  sut  mahzsuldorligi  aniqlanib,  uning 
asosiy  ratsioniga  2-3  oziqa  birliga  qo‘shib  beriladi,  sigir  sut  bilan  javob  bersa 
yana 2-3 oziqa birligi qo‘shib beriladi, bu hol toki sigir qo‘shimcha oziqaga sut 
bilan javob bermagancha  davom ettiriladi yoki sigirning eng yuqori   imkoniyat 
sut  mahsuldorligiga  erishiladi.  2000-3000  kg  sut  beradigan  sigirlarda  iydirish 
orqali 800-1000 kg sut mahsuldorligini oshirish mumkin. Sermahsul  5000-6000 
kg  sut  beradigan  sigirlarda    bu  jarayon  murakkabroq  kechadi,  yoki  
oziqlantirishga talab yanada ortadi. 

---

 
100 
Iydirish  davomida  ko‘pincha    sigirlarning  talabini    ratsion    to‘lig‘icha  
qondirilmasa sigir o‘z tanasi  oqsil, yog‘, minerallar va vitaminlarini sarflashga 
majbur bo‘ladi, ko‘p hollarda ozib ketadi. 
Tug‘ishga me’yorda tayyorlangan sigirlarda iydirish oson kechadi.  
Sigirlarni  iydirishning  qo‘shimcha  omillari  bo‘lib,  sigirlarni  sayr  qildirish 
(2-3  km  ga),  yelinini  massaj  qilish,  mikroiqlim  sharoitlarini  yaratib  berish 
hisoblanadi.  
Sigirlar  bog‘lab  boqilgan  dag‘al  va  shirali  oziqalar  umumiy,  lavlagi  va 
yYem har sigirga mahsuldorligiga qarab yediriladi. 
Sigirlarni  bog‘lamasdan  saqlanganda  ularni  oziqlantirish  guruhlab 
o‘tkaziladi, ya’ni  sigirlar yoshi, tirik vazni, mahsuldorligi va fiziologik  holatiga 
qarab  oziqa  guruhlariga  bo‘linadi,  ularga  hajmi  oziqalar  umumiy  yosh  esa 
sog‘ish zallarida sutining miqdoriga qarab me’yorlashtiriladi.  
Sigirlar  qishki  ratsioni  pichan,  somon,  senaj,  silos,  ildizmevalar,  sanoat 
chiqindilari (bor joylarda), yYemdan tashkil  topadi. 
2.4.1.2. Jadval