Jamurad yangiboyevich, amirov

 
2.4.1.1. Jadval. 
 Bo‘g‘oz sigirlar ratsioni 
 
Ko‘rsatkichlar 
Rejalashtirilgan yillik sut miqdori, kg 
3000 
4000 
5000 
6000 
Oziqa birligi 
7,7 
8,8 
9,9 
11,5 
Almashinuvchi energiya, 
mDj 
89 
105 
116 
132 
Quruq modda, kg 
11 
11 
11,6 
12,1 
Xom protein, g 
1310 
1490 
1675 
1945 
Hazmlanuvchi protein,g 
850 
970 
1090 
1265 
Xom kletchatka,g 
2750 
2640 
2670 
2260 
Kraxmal,g 
750 
850 
1175 
1370 

---

 
98 
Qand,g 
680 
775 
980 
1140 
Osh tuzi, g 
50 
55 
60 
65 
Kalsiy,g 
80 
90 
95 
105 
Fosfor,g 
45 
50 
60 
65 
Magniy, g 
18,5 
19,8 
20,9 
21,6 
Kaliy,g 
62 
66 
70 
81 
Oltingugurt,g 
21 
22 
23 
27 
TYemir ,mg 
540 
615 
695 
805 
Mis,mg 
75 
90 
100 
115 
Rux,mg 
385 
440 
495 
575 
Kobalt, mg 
5,4 
6,2 
6,9 
8,1 
Marganes, mg 
385 
440 
495 
575 
Yod, mg 
5,4 
6,2 
6,9 
8,1 
Karotin,mg 
345 
440 
495 
575 
Vitamin D, ming XB 
7,7 
8,8 
10,9 
12,7 
Vitamin E, mg 
310 
350 
395 
460 
 
Vazni  yirik    6000-7000  kg  sut  beradigan  bo‘g‘oz  sigirlar    13-15  oziqa 
birligi  yoki 150-170 Mdj energiya qabul qilishlari kerak. Bo‘g‘oz sigirlarni 100 
kg  tirik  vazniga  o‘rtacha  2,1-2,4  kg  quruq  modda  me’yorlashtiriladi,    1  oziqa 
birligi  tarkibida    110  g  hazmlanuvchi    protein  talab  etilib,  ularga  proteinni 
qoplash  uchun  oqsilsiz  azotli  birikmalar  berish  ta’qiqlanadi,  chunki  ular 
bo‘g‘ozlikka    salbiy  ta’sir  ko‘rsatishi  mumkin.  Ratsionda    uglevod  va  qand 
protein nisbati andoza talabida bo‘lishi, kletchatka me’yorda bo‘lishi, kerak, aks 
holda katta qorinda oziqa hazm bo‘lishi buziladi. 
Bo‘g‘oz  sigirlar  ratsionida  tuz  va  boshqa  mineral  moddalar  va  vitaminlar 
me’yor talablariga to‘liq javob berishi kerak. 
Bo‘g‘oz  sigirlarga  beriladigan  oziqalar  sifatida  alohida  o‘rin  to‘tadi, 
buzilgan, chirigan, mog‘orlagan, nordon, sho‘r, muzlagan oziqalar berish homila 
rivojlanishiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. 
Bo‘g‘oz  sigirlar  ratsionining  tarkibiy  qismi  sifatli  pichan,  bo‘g‘oz  (dag‘al  
xashaklarning 20-30%) somon beriladi. 
Bo‘g‘ozlik  davrida  ko‘p  silos,  omixta  yYem  va  mineral  qo‘shimchalar 
sigirlarni to‘g‘ish qiyinlashishiga sabab bo‘ladi.. 
Bo‘g‘oz  sigirlarning    har  100  kg  tirik  vazniga  2-2,5  kg  pichan  va  somon; 
100 kg  tirik vaznga eng kamida 1 kg sifatli pichan berish kerak. 
Dag‘al oziqalarga qo‘shimcha har 100 kg tirik vaznga 1-1,5 kg sifatli senaj, 
2-2,5 kg sifatli silos, 1kg lavlagi, 1 boshga 1,5-2,0 kg yYem beriladi. 
Eng ma’qul yYem omixta yYem hisoblanadi, ularga kunjara va shrot berish 
tavsiya etilmaydi,  chunki uning tarkibida homila uchun zahar gossipol moddasi 
mavjud. 

---

 
99 
Bo‘g‘oz sigirlarning  2-3 marta oziqlantirish kifoya, bino va suv harorati 8-
10◦S  pastga tushmasligi kerak. 
Bo‘g‘oz  sigirlarning      qishki  ratsionidan  yozgi  ratsioniga  sekin-asta 
o‘tkazishi kerak. 
Yozgi  ratsion  asosan  ko‘k  oziqalardan  (boshoqli,  dukkakli)  tashkil  topishi 
kifoya, faqatgina ko‘k oziqalari bilan oziqlantirish me’yorini  qoplanmasa biroz 
yYem qo‘shib berish mumkin. 
Bo‘g‘oz  sigirlarni  alohida  guruhlarda,  quruq,    issiq,  tushama  tushalgan 
binolarda  saqlab,  ularga  albatta  yayrash  maydonchalari    ajratiladi,  qo‘shimcha 
har kuni 2-3 soat sayr qildirishi kerak. 
Faol  haydab  sayr  qildirilgan  (2-3  km)  bo‘g‘oz  sigirlar  homilasi  yaxshi 
rivojlanib, yelin bez to‘qimalariga ijobiy ta’sir  etib, sigir oson tug‘adi. 
Gunajinlarni  oziqlantirishda  yuqoridagi  talablardan  tashqari,  ularning 
o‘sishini ta’minlashni ham inobatga olish kerak, yoki shu davrda ularning kunlik 
o‘sishi 500-600 g bo‘lishi kerak (I.Maqsudov, 1994).