Jamen interferometrining ishlash prinsipini tushuntiring

Elektromagnit nazariya Maksvellning elektromagnit to‘lqinlarning mavjudligi haqidagi taxminlarini amaliy tajriba yo‘li bilan olmon olimi Genrix Gers isbotlab berdi. XIX asrning 80-yillari boshida Gers Maksvell asarlarida qayd etilgan va o‘sha payt uchun "hozircha faqat ilmiy faraz" deb hisoblanayotgan elektromagnit to‘lqinlarni o‘rganishga kirishdi. Gers tajribaxonasi eniga 12 metr, uzunligi 14 metr bo‘lgan kattagina auditoriya edi. U xonaning bir tarafiga elektromagnit to‘lqinlar chiqarishi taxmin qilingan elektr vibratori o‘rnatdi va xonaning boshqa tarafidan turib, elektromagnit to‘lqinlarni tutmoqchi bo‘ldi. Uning aniqlashicha, to‘lqin qabul qilgich qurilma bilan vibrator orasidagi masofa 1 metrdan qisqa bo‘lsa, unda elektr kuchining tarqalish xarakteristikasi dipol maydoniniki bilan o‘xshash bo‘lib, masofaning kubiga teskari proporsionallik bilan kamayib borar ekan. Biroq, 3 metrdan ziyod masofalarda esa, maydon kuchlanganligi nisbatan sekin kamayib, boz ustiga turli yo‘nalishlardagi kamayish ko‘rsatkichi ham bir-biridan sezilarli farqqa ega edi. Masalan, vibrator o‘qiga ustma-ust yo‘nalishda maydon kuchlanganligi nisbatan tez so‘nardi. Vibratordan 4 metr masofada va o‘qqa parallel yo‘nalishda kuchlanganlik deyarli sezilarsiz bo‘lib qolardi. Vaholanki, o‘qqa perpendikulyar yo‘nalishda maydon kuchi to 12 metrgacha bo‘lgan masofada yaqqol sezilib turardi.