|
Qisqa muddatli xotira hajmini aniqlash metodikasi
Ushbu metodika bolalarni individual tekshirish uchun qo‘llaniladi. Bunda maxsus informatsion qidiruv jadvalidan foydalaniladi. Qalin varoqqa bir qator hajmda ramka kesib olinadi. Tekshiriluvchiga esda olib qolish uchun tayyorlangan jadvaldan kesib olingan ramka yordamida birinchi qatordagi sonlar ko‘rsatiladi. Jadvalni namoyish qilish vaqti 7-8 yoshli bolalar uchun 10 soniya (o‘smirlar uchun 3-5 soniya) jadval olib qo‘yilgach, esda olib qolingan sonlar javob varaqasiga yozib qo‘yiladi.
Topshiriqning bajarilish tartibi.
Ko‘rsatma: “Qisqa vaqt davomida esda olib qolish uchun tavsiya qilinadigan 10 ta raqamdan iborat qatorni ko‘rib chiqishingiz zarur. Jadval olib qo‘yilgach sonlar tartibini saqlagan holda ularni esda olib qolishinigiz lozim”.
Topshiriq 10 marta o‘tkaziladi. Avval ko‘rsatma tekshiriluvchi tomonidan qanday tushunilganligini aniqlash uchun sinov tajribasi bajariladi.
Jadval
4
|
3
|
2
|
8
|
2
|
3
|
6
|
5
|
9
|
1
|
7
|
5
|
7
|
6
|
9
|
5
|
9
|
0
|
8
|
5
|
6
|
3
|
0
|
7
|
6
|
9
|
1
|
0
|
9
|
1
|
7
|
4
|
1
|
7
|
5
|
3
|
9
|
2
|
3
|
4
|
6
|
1
|
7
|
6
|
9
|
5
|
8
|
5
|
9
|
0
|
0
|
7
|
6
|
3
|
2
|
6
|
3
|
8
|
2
|
9
|
8
|
0
|
0
|
3
|
2
|
1
|
5
|
4
|
9
|
5
|
6
|
5
|
4
|
4
|
3
|
8
|
8
|
3
|
1
|
3
|
7
|
2
|
4
|
1
|
0
|
6
|
2
|
3
|
7
|
1
|
3
|
1
|
0
|
1
|
3
|
4
|
0
|
6
|
5
|
1
|
Natijalarni qayta ishlash
1.Qayta esga tushurilgan sonlarning umumiy miqdori aniqlanadi. Bunda to‘g‘ri va noto‘g‘ri esga tushirilgan sonlar ham hisobga olinadi (01).
2.To‘g‘ri qayta esga tushirilgan, lekin tartibi o‘zgargan sonlar miqdori (02).
3Faqat namoyish qilish tartibi saqlangan sonlar miqdori (03) aniqlanadi. Joyi o‘zgargan, noto‘g‘ri yozilgan, ushbu qatorda mavjud bo‘lmagan sonlar hisobga olinmaydi.
Tekshiriluvchilar yoshiga mos ravishda qisqa muddatli xotira ko‘rsatkichlari.
Esga tushirish ko‘rsatkichlari
|
yosh
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
14-15
|
18-19
|
21-23
|
01
02
03
|
4,8
4,6
3,5
|
4,9
4,7
3,7
|
5,9
5,3
3,7
|
6,2
5,8
4,3
|
6,9
6,4
4,1
|
8
7,5
5,2
|
7,1
6,5
4,9
|
8,8
7,5
5,7
|
03 ko‘rsatkichi bo‘yicha o‘quvchilarni quyidagi guruhlarga ajratish mumkin:
03 ko‘rsatkichi 4,5 dan ortiq sonni tashkil etuvchilar (a’lo o‘zlashtiruvchilar)
03 ko‘rsatkichi 4,5 dan 3 gacha (o‘rtacha o‘zlashtiruvchilar)
03 ko‘rsatkichi 3 tadan kam (yomon o‘zlashtiruvchilar guruhi) bo‘lib, ular bilan xotirani rivojlantirish, esda olib qolish shakllarini egallash bo‘yicha qo‘shimcha ish olib borish talab qilinadi.
“MAVJUD BO‘LMAGAN HAYVON” METODIKASI
Ushbu metodika o‘z mazmuniga ko‘ra proektiv metodikalar qatoriga kiradi. Uning yordamida shaxsning muayyan xususiyatlari va psixik holatlari haqida ma’lumot to‘plash mumkin. Metodika yo‘naltiruvchi xarakterga ega bo‘lganligi sababli, u tadqiqot batareyasiga kiruvchi metodikalardan biri sifatida qo‘llaniladi. Metodika yordamida:
- o‘z-o‘ziga baho berish xususiyati; tekshiriluvchining o‘z holatidan qoniqmasligi, atrofdagilar tomonidan etarlicha tan olinmaslik;
- o‘ziga ishonmaslik, qo‘rqinch, jur’atsizlik kabi sifatlar;
- insonning faoliyatga yo‘nalganligi;
- fikrlash xususiyatlari;
- egotsentrizm;
- shaxsning agressivligi;
- xavotirlanish va himoya reaksiyalari;
- shaxsning ijodiy imkoniyatlari kabi jihatlarni o‘rganish mumkin.
Metodika universal xarakterga ega. Uni turli yoshdagi, turli rivojlanish darajasiga ega bo‘lgan sinaluvchilarda o‘tkazish mumkin. Bu erda eng muhimi tadqiqotchi tomonidan rasm va uning detallarini to‘g‘ri tavsiflashdir. Metodikani o‘tkazish uchun oq yoki sarg‘ish (silliq bo‘lmagan) qog‘oz va o‘rtacha yumshoqlikdagi qora qalam kerak bo‘ladi. Rangli qalamlar, ruchka, flomaster, o‘chirg‘ichdan foydalanish mumkin emas.
Ko‘rsatma: “Mavjud bo‘lmagan hayvonni o‘ylab topib, uning rasmini chizing va nom qo‘ying”.
Metodikani individual tarzda o‘tkazish tavsiya qilinadi. Uni o‘tkazish davomiyligi chegaralanmagan.
Rasm elementlari va ularning tavsiflanishi (sarlavhani ajratib yozish kerak).
Normada rasm vertikal qo‘yilgan varaqning o‘rtasida joylashgan bo‘ladi. Agar rasm varaqning yuqori chekkasiga yaqin holatda bo‘lsa, bu o‘ziga yuqori baho berish, jamiyatda egallagan mavqeidan norozilik, atrofdagilar tomonidan etarlicha tan olinmaslik; lavozimga ko‘tarilish va tan olinishga nisbatan e’tiroz; o‘z-o‘zini tasdiqlashga intilish belgisi hisoblanadi.
Agar rasm varaqning quyi qismida joylashgan bo‘lsa, buni o‘ziga nisbatan ishonchsizlik, o‘ziga past baho berish, qat’iyatsizlik, tushkunlik sifatida; jamoada biror mavqeni egallashga intilmaslik; tan olinish hamda o‘z-o‘zini e’tirof etish mavjud emasligi sifatida baholash mumkin.
Figuraning markaziy qismi tahlili
Do'stlaringiz bilan baham: |
