Jahon tarixi

6 -§ .  Fransiyada  mutlaq  monarxiya
Fransiyada  mutlaq  monarxiyaning  o‘ziga  xos  xusu- 
siyatlari.  XVI—XVIII  asrlarda  Fransiyada  mavjud bo ‘lgan 
qirol  hokimiyatining  mazmuni  quyidagi  iborada  o‘z  ifo- 
dasini topgan  edi:  «Xudoning  irodasi  shuki,  har  qanday  qaram 
bo‘lib  tug‘ilgan  o‘ylab  o‘tirmasdan  bo‘ysunmog‘i  lozim».
Fransiyada  mutlaq  monarxiya  qaror topishi bilan  General 
shtatlar  o‘zining  awalgi  ahamiyatini  yo‘qotdi.
G eneral shtatlar nima  ekanligini eslang.
Qirollarning  o‘ziga  qolsa,  vakillik organlarini butunlay yo‘q 
qilardilar.  Biroq buning  iloji yo‘qligi uchun ularning  mamlakat 
siyosiy  hayotiga  ta’sirini  kamaytirishga  urinar  edilar.  Bunga 
erishganlar  ham.
Fransiyada  Angliya  parlamentidan  farqli  o‘laroq,  General 
shtatlarning  davlat  hayotidagi  ta ’siri  zaif  edi.  Keyinchalik  u 
juda  kamdan  kam  holatlarda,  faqat  kuchli  zarurat  tug‘ilgani- 
dagina  chaqiriladigan  bo‘ldi.
1614-yildan boshlab butun XVII  asr 
davomida  esa  biror  marta  ham  cha- 
qirilmadi.  Binobarin,  Fransiyada  qirol 
h o k im iy a ti  A ngliyadagi  q iro l  h o - 
kimiyatidan  ham   kuchliroq  b o ‘lgan. 
Shunday  b o ‘lsa-da,  parlament  butun­
lay  tugatilmadi.  Fransiya  viloyatlarida 
ham   o ‘z  parlam entlari  mavjud  edi. 
Mamlakat  fuqarolariga  bu  parlam ent- 
larga  viloyatlar  sudlari  hukmi  ustidan 
shikoyat  qilish  huquqi  berilgan.  Ay- 
niqsa,  Parij  parlam enti  katta  ta ’sirga 
ega  bo ‘lgan.  Uning  vakolati  mamlakat 
hududining  1/3  qismida  amal  qilgan.  Parij  parlamenti  taxt 
vorisi  yosh  b o ‘lsa,  regent  tayinlash  huquqiga  ham   ega  edi.
Qirol  saroyi  hayotining  asosiy  m azmunini  qirol  shaxsini 
ilohiy  deb  hisoblovchi  tushuncha  tashkil  etardi.  Fransiya 
qiroli  Lyudovik  XIV  bekorga  «Davlat  — bu  men!»  demagan 
edi.