Jahon tarixi

Afg‘on  —  Buyuk  Britaniya  urushi. 
Afg‘oniston  geografik 
jihatdan  muhim  strategik  mintaqada  joylashganligi  uchun  bu 
davlat  hududida  Buyuk  Britaniya  va  Rossiya  manfaatlari 
to ‘qnashdi.
1838-yilda  Buyuk  Britaniya  Afg‘onistonni  o‘z  ta’sir  doi- 
rasiga  olish  maqsadida  unga  hujum  qildi.  Qisqa  vaqt  ichida 
Kobul  shahrini  egalladi.  Taxtga  Durroniylar sulolasining vakili 
Shuju  o ‘tqazildi.  Biroq  erksevar  afg‘on  xalqini  bo‘ysundirish 
oson  emas  edi.
1841- 
yilda  Kobul  aholisi  qo‘zg‘olon  ko‘tardi.  Bu  qo‘z- 
g‘olonda  D o‘st  Muhammadxonning  o‘g‘li  Akbarshoh  katta 
rol  o‘ynadi.  Buyuk  Britaniya  qo‘shini  qo‘mondonligi  barcha 
harbiy  qismlarini  Afg‘onistondan  olib  chiqib  ketish  to ‘g‘- 
risidagi  shartnomani  imzolashga  majbur  bo‘ldi.
1842- 
yilda  Buyuk  Britaniya  qo‘shini  Afg‘onistondan  chi­
qib  ketdi.  Shu  tariqa  birinchi  afg‘on  —  ingliz  urushi  Buyuk 
Britaniya  magdubiyati  bilan tugadi.  D o‘st  Muhammadxonning 
amirlik  hokimiyati  qayta  tiklandi.
135

---