Jahon tarixi

Quldorlar  isyoni.  Bu  davrda AQSHda  ikki  partiyaviy  tizim 
ham  to ‘la  shakllanib  bo ‘lgan  edi.  Respublikachilar  partiya- 
sining  xalq  orasida  eng  obroTi  arbobi  Avraam  Linkoln 
(1809—1865)  edi.  Linkolnning  qulchilikka  qarshi  chiqishlarini
109

---

ishchilar,  fermerlar,  burjuaziyaning  ilg‘or  qismi  q o ‘llab- 
quwatladi.  Respublikachilar partiyasi  Linkolnni prezidentlikka 
nomzod  etib  ko‘rsatdi  va  u  1860-yilgi  saylovda  g‘alaba  qo- 
zondi.
Uning  prezidentlikka  saylanishi  bilan  hukumatda  quldor- 
lar  hukmronligiga  barham  berildi.  Bu  esa  qulchilikka  qarshi 
kuchlarining juda  katta va  ayni vaqtda tinch yo‘l bilan  erish- 
gan  siyosiy  g‘alabasi  edi.  Ular  birinchi  marta  hukumatda 
hokimiyatni  o ‘z  qo‘llariga  oldilar.  Janub  plantatorlari  say­
lovda  m ag‘lubiyatga  uchragan  D em okratlar  partiyasining 
asosiy  tayanchi  edi.  Ular  endi  qonuniy  yo‘llar  bilan  qul- 
chilikni  saqlab  qolishga  muvaffaq  bo‘lolmasliklariga  ishonch 
hosil  qildilar.
Shuning  uchun  o‘zlarining  qulchilikka  asoslangan  alohida 
davlatlarini tuzishga kirishdilar.  Qulchilik shtatlari AQSH tarki- 
bidan  chiqqanliklarini,  janubiy  shtatlarning  o‘z  prezidentiga 
ega bo‘lgan  konfederatsiyasi tuzilganligini  e’lon  qildilar.  0 ‘zla- 
rining  alohida  qo‘shinini  ham tuzdilar.  Shu tarzda janub  plan­
tatorlari  qulchilikni  saqlab  qolish  yo‘lida  milliy  manfaatlarga 
xiyonat  qildilar.  Endi  AQSElda  fuqarolar  urushi  boshlanishi 
muqarrar  bo‘lib  qoldi.