Jahon tarixi

Taypinjangchilari. 
b o ‘lib  oldi.  Dengiz  sohilidagi  katta
shaharlarda  vujudga  keltirilgan  maxsus  kvartallarda  faqat 
ajnabiylar  yashashar,  xitoy  ma’murlari  esa  bu  yerlarga  kira 
olmas  edilar.
Dehqonlar  qo‘zg‘oloni  va  taypinlar  davlati  (1850 — 
1864).  Hukumatning taslimchilik  siyosati  oqibatida  Xitoyning 
Yevropa davlatlari yarimmustamlakasiga aylanib borishi hamda 
feodal  zulm ining  kuchayishi  xalq  om m asining  keskin 
noroziligiga  sabab  bo‘ldi.  Oqibatda  dehqonlar  qo‘zg‘olon  ko‘- 
tarishga  majbur  bo‘ldilar.  Bu  qo‘zg‘olon  1850-yilda  mam- 
lakat  janubida  boshlandi.  Sin  sulolasi  va  feodallarga  qarshi 
kurash  mustamlakachilarga  qarshi kurash bilan  qo‘shilib  ketdi.
Qo‘zg‘olonga  dehqonning  o ‘g‘li,  maktab  o ‘qituvchisi  Xun 
Syusyuan  boshchilik  qildi.  Qo‘zg‘olonchilar  Yanszi  viloyatida 
«Samoviy  m o‘l-ko‘lchilik  davlati»  («Taypin  tyango‘»)  barpo 
etdilar.  Uning  markazi  Nankin  shahri  bo‘ldi.  Xun  Syusyuan 
fikricha,  bunday  davlatlarda  dehqonlar jamoa  bo‘lib  yashash- 
lari,  jam oada  «hech  bir  narsada  tengsizlik  b o ‘lmasligi, 
hammaning  to ‘q  va  kiyimi  but  boMishi  uchun  yerga  ega  bo‘l- 
gan  ho Ida uni birgalikda  ishlash,  oziq-ovqat  bodganida birga- 
likda  tanovul  qilish,  kiyim-kechak  bodganida  ularni  baravar 
taqsimlash,  pul  boMganida  uni  birgalikda  sarflash  lozim»  edi. 
Aholi  turmushi  harbiy  tartib  asosida  qurildi.  Har  bir  oilaning 
qo‘shinga bitta  askar yetkazib berishi belgilab  qo‘yildi.  Harbiy 
qism  boshlig‘i  ayni  paytda  qism  joylashgan  hududda  datlat 
hokimiyatini  amalga  oshirardi.  Barcha  erkaklar  bitta  mehnat 
lageriga,  ayollar  va  bolalar  boshqa  yerga  joylashtirildi.