Jahon tarixi

Meksikada mustaqillik urushi.  1810-yilda  mustamlakalarda 
ommaviy  qo‘zg‘olon  boshlandi.  Lotin  Amerikasi  xalqlarining 
ozodlik  kurashi  jarayonida  ko‘pgina  ajoyib  vatanparvarlar 
yetishib  chiqdi.
M igel Idalgo.
Meksika  xalqi  ozodlik  kurashining 
shonli  qahram onlari  Migel  Idalgo  va 
Xose  Morelosning  nomlarini  hozir  ham 
hurmat  bilan  eslaydi.
Qishloq  ruhoniysi  Idalgoni  mahalliy 
aholi,  ayniqsa,  hindular  sevar  edi.  U 
hindularning  tillarini  bilardi.  1810-yilda 
Idalgo  dehqonlarning  eng  kam bag‘al 
tabaqalariga  mansub  boMgan  hindular 
bilan  mulatlarni  mustaqillik  uchun  ku- 
rashga va o‘zlaridan tortib  olingan yerlar- 
ni  qaytarib  olishga  chaqirdi.  Qo‘zg‘olon
1 1 2

---

ko‘targan  hindu  va  mulatlardan  butun  bir  qo‘shin  tuzildi. 
Idalgo  quldorlarga  o ‘zlarining  hamma  qullarini  o‘n  kunlik 
muddatda  ozod  qilib  yuborishni  buyurdi  va  hindu  jamoalari 
mustamlakachi  m a’murlarga  to ‘lab  kelgan  o ‘lponni  bekor 
qildi.
Biroq,  Ispaniya  qo‘shini  qo‘zg‘olonni bostirdi.  Asir olingan 
Idalgo  esa  otib  o ‘ldirildi.  Idalgoning  eng  yaqin  safdoshi 
Morelos  uning  ishini  davom  ettirdi.
Biroq  Ispaniyaning  m untazam   qo‘shini  bu  safar  ham  
qo‘zg‘olonchilardan  ustun  keldi,  Morelos  esa  otib  tashlandi. 
Keyinchalik  ozodlik  harakatiga  rahbarlikni  badavlat  po- 
meshchiklar  qo‘lga  oldilar.  Meksikada  mustaqillik  uchun 
kurash  davom  etdi.
Nihoyat,  1821-yilda  Meksika  mustaqillikka  erishdi.  Qullik 
bekor  qilindi.  1824-yilda  esa  Meksika  respublika  deb  e’lon 
qilindi.