Jahon tarixi

II  BOB.  XVI  -   XVIII ASRLARDA OSIYO 
MAMLAKATLARI
19-§.  XVI  -   XVIII  asrlarda  Hindiston
iSj
Boburiylar  imperiyasiga  asos  solinishi.  XVI  asrda 
Hindistonda  siyosiy tarqoqlik hukm surgan.  0 ‘zaro  ichki 
nizo va urashlar mamlakatni kuchsizlantirgan.  Hindiston- 
dagi ichki siyosiy ahvolni sinchkovlik bilan kuzatib turgan Kobul 
hukmdori  Zahiriddin  Muhammad  Bobur  vaziyatdan  foyda- 
lanishga qaror qildi va Hindistonni egallash uchun harbiy yurish 
boshladi.
Bu  davrda  Shimoliy  Hindistondagi  Dehli  sultonligida  Hin- 
distondagi  afg‘on  qabilalaridan  chiqqan  lo ‘diylar  sulolasi 
hukmronlik  qilardi.
Bobur  Mirzo  1526-yilning  21-aprelida  Panipat  jangida 
Ibrohim  Lo‘diy  qo‘shinini  tor-m or  keltirdi.  27-aprel  kuni  esa 
Dehli  shahrida  Bobur  podshoh  nomiga  xutba  o‘qildi.  Shu 
tariqa  tarixda  uch  asrdan  ko‘p  yashagan  yangi  imperiya  — 
Boburiylar  imperiyasiga  asos  solindi.  Bobur  Hindistonda  o ‘zi 
bilan qolgan qo‘shinga jogir tarqatgan. Bu yerlarda xo‘jalik yuritish 
ishlariga rahbarlik qilish mahalliy urf-odatlarni yaxshi  biladigan 
hindlarga topshirildi.
1530-yilda  Boburning  oMimidan  so‘ng  imperiya  taxti  katta 
o‘g‘li  Humoyunga  o‘tdi.
Humoyunning  hukmronlik  davri  juda  og‘ir  kechdi.  1540- 
yilda  Humoyun  hokimiyatini  Bixor  va  Bengaliyada  joylashib 
olgan  afg‘on  qabilalarining  yetakchisi  Sherxon  Surga  egalladi. 
Shunga  qaramay  Humoyun  taxtdan  ayrilgan  yillarida  kuchli 
qo‘shin  tuza  oldi.  Nihoyat  1555-yilda  Humoyun  Eron  yor-
damida  Hindiston  taxtiga  da’vogarlarni 
to r-m o r  etib,  yana  hokim iyatni  o ‘z 
qo‘liga  qaytarib  oldi.  Biroq  unga  taxtda 
uzoq  o‘tirish  nasib  etmadi.  Oradan  ko‘p 
o‘tmay Humoyun tasodifiy falokat tufayli 
halok bo‘ldi.