Jahon ijtimoiy-iqtisodiy geografiyasi

n a tija sid a h a m o lish lari m um kin e d i.
U c h in c h id a n , u ch in ch i d u n y o m a m la k a tla rid a u r b a n iz a tsiy a ja rayon in in g
tezla sh u v i sh a h a r ah olisining juda te z  sish ig a s a b a b bldi v a don m ahsulotlariga
b  lg a n ehtiyojni o s h is h ig a olib keldi, m ahalliy q ish lo q e s a yuq orid a ko’rsatilgan
sa b a b la rg a tayyor em a slig i osh k or b o ld i. U rbanizatsiya o ziq -o v q a t m ahsulotlariga
b  lgan o d d iy o ’sish n i e m a s , balki aholi ratsion inin g sifatli o ’zg a rish in i h am talab
eta d i. Bu e s a rivojlanayotgan m am lak atlard a a n ’an a v iy ish la b ch iq arilm ayd igan
yoki yetarli m iq d ord a ish la b ch iq a r ilm a g a n k  p la b m a h s u lo tla r g a ta la b qilina
b o s h la s h ig a olib keladi. U rbanizatsiya standartidagi hayot ta ’sirida v a uni m ahalliy
resurslar h iso b ig a ta ’m inlash mum kin b o lm a g a n lig i tufayli  zaro kelishm ovchiliklar
y u z a g a keldi. Aholini oziq -ovq at m ahsulotlari bilan ta ’m in la sh ichki milliy v a ja h o n
 za r o a lm a sh tir ish g a b og liqlik orta boradi. Hattoki e n g chetki m am lak at b lgan
P a p u a - Y angi G v in ey a d a ham , import q ilin ayotgan guruch va baliq k o n s e n /a s i
a  a n a v iy o z iq -o v q a t m ah su loti batatni siqib ch iq a ra b o sh la y d i.
N ih o y a t, to^rtinchidan, r iv o jla n a y o tg a n m a m la k a tla r y e r ish lo v id a m e h n a t
b  lin ish i y u z a g a k e la d i v a m in ta q a v iy m a h s u s la s h t ir is h k u c h a y a b o s h la y d i.
N atijada, texnik v a b o s h q a ekinlarni ek sp o rt qilish u ch u n v a y o s h milliy s a n o a t
u c h u n y e t is h t ir is h n i a m a l g a o s h i r a y o t g a n d e h q o n x o ’ja lik la ri o z iq - o v q a t
m a h s u lo tla r ig a q  s h im c h a ta la b q  y ish a d i. Bir to m o n d a n , c h e t g a c h iq a r is h
u c h u n a g r a r m a h s u lo tla r n i is h la b c h iq a r is h , ikkinchi t o m o n d a n ichki ta la b n i
q o n d ir is h u c h u n o z iq - o v q a t m a h s u lo tla r in i y e tis h tir is h n in g o p tim a l n isb a tin i
a n iq la s h hozirgi davrd a dinam ik om illar h iso b in i ta la b etu v c h i v a zifa n i q o ’yadi.
Y uqori m a h s u lo tli a s o s a n p la n ta ts iy a v iy q is h lo q x jaligin i u c h in ch i d u n y o d a
e k s p o r t q ilis h g a m o sla sh tir ilg a n m e h n a t ish la b c h iq a r ish k rsatkichlari o d a tiy
q is h lo q a n ’an a la rin i ortd a qo ld ira d i. A m m o r iv o jla n a y o tg a n m a m la k a tla r n in g
c h e td a n o ziq -o v q a t m ahsulotlari keltirilishiga b o lg a n ehtiyoj uning narxini o s h is h ig a
olib keladi, c h e t e l s a v d o s i sharoitlarinig y o m o n la sh u v i q ish lo q xjaligi ta rm o g ’ining
x o m a s h y o b erish in in g n isb a ta n k a m a y is h ig a olib k elad i. S h u n in g u ch u n o ziq -
o v q a t m ahsulotlari m a s a la s i xalq aro iqtisodiy a lo q a la r tizim ini takom illashtirilishini