Jahon arxivlari tarixi ko'rsatma doc

Tuproqqal’a  xarobalari  –  Tuproqqal’a  xarobalaridan  VII-IV  asrlarga  oid 

qadimgi  hujjatlar  qoldiqlari  topishgan.  Bundan  tashqari  qadimgi  Xorazm  davlati 

xududidan  qadimgi  Xorazm  tilida  teriga  siyoh  bilan  daraxtlarga  bitilgan  140  dan 

ortiq hujjatlar topilgan. Hujjatlar qadimgi sug’d tilida bo’lib, VIII asrning birinchi 

yarmiga  oid  O’rta  Osiyo  xalqlarinig  arab  bosqiniga  qarshi  kurash  harakatlari, 

---

qadimgi  Sug’diyona  davlati,  soliqlarni  yig’ish  va  davlat  boshqaruvi  haqida 

ma’lumotlar uchraydi. 

Arxiv-kutubxonalar  –  O’zbekiston  hududida  miloddan  avvalgi  I  ming 

yillikning  so’nggida  arxiv-kutubxonalar  paydo  bo’lgan.  Dastlabki  kutubxonalar 

xukumdorlar  saroyida  va  ibodatxonalarda  tashkil  etila  boshlagan  Turon  xalqlari 

Misr,  Eron,  Yunoniston  va  ularga  qo’shni  bo’lgan  davlatlar  bilan  birga  yaqin 

aloqada  bo’lgan.  O’zbekiston  xalqlarining  qadimgi  yodgorliklari  saqlanmagan. 

Abu  Rayxon  Beruniyning  xabar  berishicha  kitob  xazinalari  va  ularni  saqlovchi 

joylar turli istilolar davrida (VII–IX)da yo’q qilib yuborilgan.  

Arxiv-kutubxonalar  yozma  yodgorliklarni  saqlovchi  xazina  sifatida  juda 

qadimdan  paydo  bo’lgan.  Miloddan  avval  VII  asr  o’rtalarida  Sharqdagi  ko’p 

saroylarda,  qadimgi  Misr  va  Rim  ibodatxonalari  qoshida  kutubxonalari  bo’lgan 

Qadimgi  kutubxonalarning  eng  mashxuri  Aleksandriya  (Iskandariya)  kutubxonasi 

hisoblangan.