ex e; > 1
Bu yerda, ex - eksportga bo'lgan tashqi talab elastikligi; e; -
importga bo'lgan ichki talab elastikligi.
Keyinroq, 1937-yilda Y. Tinbergen <
18 Talab elastikligi mahsulot narxining bir birlikka (yoki 1% ga) ortishi iste'mol talabini necha birlikka (foizga) o'zgartirishi bilan aniqlanadi.
devalvatsiya mamlakat savdo balansining yaxshilanishiga olib kelmaydi. Valuta qadrining pasayishi, muvozanatning tiklanishi ni sezilarsiz darajada rag'batlantirishi mumkin.
J - egri chizig'i. Milliy valutaga nisbatan devalvatsiya qo'llanilgandan so'ng, savdo balansi holatining yaxshilanishi uchun ma'lum davriy oraliq talab etiladi. Empirik jihatdan real devalvatsiya qisqa muddatli davriy oraliqda joriy hisob balansi holatini yomonlashishiga olib keladi va bir necha (odatda 3-12) oy o'tgach, aksincha uning holatini yaxshilaydi. Joriy hisobvaraq o'zgarishining mazkur davriy oralig'i J Ui)- egri chizig'i deb ataladi. Chunki, real devalvatsiyadan so'ng, savdogarlar bozorda mamlakatning eksport tovarlarga nisbatan qulay raqobat sha roiti vujudga kelganligini anglagunga qadar ma'lum vaqt kerak bo'ladi. Masofa va til muammolari tufayli bozor ishtirokchilariga ma'lumot kech yetib borishi sababli mahalliy bozorlarga nisbatan xalqaro bozorlarda qo'proq vaqt talab etiladi.
Imkonsiz uchlik yoki trilemma (ingl. Impossible trinity
(trilemma)). Mamlakat valuta siyosati natijasida hal etiladigan uchta asosiy vazifa, ya'ni valuta kursi barqarorligini ta'minlash (qat'iy belgilangan valuta kurslari rejimi), to'liq moliyaviy integ ratsiyaga erishish (ochiq kapital bozorlari), monetar organlar valuta siyosatida mustaqillik (pul-kredit va budjet-soliq siyosati mustaqilligi)ni saqlashni bir vaqtda bajarishning imkoniyati mav jud emasligi «lmkonsiz uchlik» nazariyasida o'z ifodasini topadi.
Mandell - Fleming modeli. Ochiq iqtisodiyotning mak roiqtisodiy modeli bo'lib, iqtisodiy siyosatdagi paradoksal holat ni ko'rsatadi. Xususan, qat'iy belgilangan valuta kurslari sharoi tida pul-kredit siyosati, suzuvchi valuta kurslari rejimi sharoitida esa, fiskal siyosat samarasiz bo'ladi. Bu esa, har qanday valuta kurslari rejimi sharoitida ma'lum bir maqsadga erishish uchun iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solishning turli usullari majmuasidan foydalanish maqsadga muvofiqligini ko'rsatadi.
Boshqacha qilib aytganda, Mandell - Fleming modeli mavjud
LM-IS modeliga xorijiy valuta bozori va kapital oqimlarini kiri-
tilishini nazarda tutadi va quyidagi umumiy xulosaga olib ke ladi: agar xalqaro kapital oqimining elastikligi juda yuqori bo'lsa, qat'iy belgilangan valuta kurslari va monetar suverenitet (musta qillik) bir-biriga mos kelmaydi, ya'ni birining bo'lishi ikkinchisini inkor etadi19 (yoki imkonsiz shartining tasdig'i). Mazkur model optimal valuta zonalari va imkonsiz uchlik nazariyasiga asos solib berdi.
Do'stlaringiz bilan baham: |