J kamolov, II. Ismoilov



Download 7,98 Mb.
Pdf ko'rish
bet121/237
Sana05.09.2021
Hajmi7,98 Mb.
#165801
1   ...   117   118   119   120   121   122   123   124   ...   237
Bog'liq
Elektr va magnetizm

116-rasm.
117-rasm. 
1 4 5


To‘g‘ri tok magnit maydonining induksiya chiziqlari markazlari o ‘tkaz- 
gich о "qida joylashgan konsentrik aylanalardan iborat bo‘lib, bu aylanalar 
o £tkazgich o ‘qiga perpendikular tekislikda yotadi. A ylanalargao£tkazilgan 
strelkali chiziqlar mazkur kuch chiziqlariga urinm a b o‘lgan  В  induksiya 
vektorining  yo£nalishini  ko‘rsatadi.  Elektr  maydon  kuchlanganligining 
chiziqlari kabi magnit induksiya chiziqlari shunday o‘tkaziladiki, ularning 
zichligi  magnit  maydon  induksiya  vektorining  shu  joydagi  qiymatini 
xarakterlaydi.
Yuqorida ko‘rsatilgan usul bilan aylanma tokning (117-b rasm), solenoid 
(tokli  g£altak)  ning  (117-v  rasm)  va  toroid  (markazlari  aylana  b o £ylab 
joylashgan  bir  xil  aylanma  toklar  sistemasi)  ning  (117-g  rasm)  magnit 
induksiyasi chiziqlarining manzarasini aniqlash mumkin.  Solenoidning ichki 
qismida  magnit  maydonni  bir jinsli  deyish  mumkin.  Toroidning  magnit 
maydoni  faqat uning ichki qismida mujassamlangan b o ‘ladi.
Solenoidning magnit  maydoni (solenoid tashqarisidagi  maydon) bilan 
doimiy magnit maydoni orasida o'xshashlik bor (118-rasm).  Shartli ravishda 
kuch  chiziqlari  g£altakning  bir  uchidan  chiqib,  ikkinchi  uchiga  kiradi, 
deb  hisoblash  mumkin.  Doimiy  magnitning  kuch  chiziqlari  chiqadigan 
uchi  magnitning  shimoliy  qutbi  (bu  qutb   harfi  bilan  belgilanadi),  kuch 
chiziqlari  kiradigan  ikkinchi  uchi  esa janubiy qutbi (bu  qutb   harfi bilan 
belgilatanadi) deb ataladi.  Tokli har qanday g‘altakning ham ikkita magnit 
qutbi bo‘ladi ( 117-v rasmga qarang). G ‘altak o ‘ramlaridagi tokning yo£nalishi 
m a’lum bo‘lsa, magnit qutblarini parma qoidasi asosida aniqlash mumkin.
G £altakning bir uchiga qaralganaa g£altak o‘ramlaridagi tok soat strelkasi 
harakatiga teskari yo‘nalishda oqadigan bo£lib ko£rinsa, g£altakning bu uchi 
shimoliy qutb bo£ladi  (119-a rasm).  G ‘altakning ikkinchi uchi janubiy qutb
a) 
b)
119-i asm.
1 4 6


b o iib ,  uning bu  uchiga qaralganda tok g‘altak o ‘ramlaridan soat  strelkasi 
harakati yo‘nalishida oqadi (119-b rasm).  G ‘altakning qutblarini o'zgartirish 
uchun  undagi  tokning  yo‘nalishini  o‘zgartirish  kifoya.  Ayni  bir  aylanma 
tok ikki  qarama-qarshi tom ondan (bir tom ondan qaraganda soat strelkasi 
harakati  bo ‘yicha,  ikkinchi  tom ondan  unga  qaram a-qarshi  oquvchi  tok 
sifatida) ta ’sir etadi.  Bu magnit qutblari faqat juft holda mavjud bo iishini va 

Download 7,98 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   117   118   119   120   121   122   123   124   ...   237




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish