J kamolov, II. Ismoilov

  -f- 
Ё
0
 ) 
ni quyidagi ko£rinishda yozib olamiz:
I
° i E l  +  E 0l)
yoki
=  
<5
dq>
~dl
+  
E Of
(
2
.
8
)
(2.9)
d l
So‘nggi  (2,9) tenglikning har ikkala tom onini 
p d l 
—
  —   gako'pay-
a
tirib  1  va 2 chegarada integrallaylik.
Л   м
p —   =  
ф
,
СГ
ф 2  +
E ocd (
(
2
.
10
)
p d l
= 
dR
ga, 
J
\ p d l
 
S
esa  R 12 ga teng bo £lib,  zanjir shu  qismning 
to £liq qarshiligini  (elem entning  ichki qarshiligi  r bilan birga)  ifodalaydi.
7  0

---

J
Е ъ М
  a w al  qayd  etganim izdek,  elem entning  elektr  yurituvchi
'or
I ( R
  +  
Г)
  esa  E  ga  teng.  C het  kuchlar  kuchlanganligini
kuchini  ifodalaydi.  Shunday qilib,
I R n   =
  (pj  -   ф 2  +  
E
 
(2.10a)
munosabat  Om  qonunining  integral  ko‘rinishidir.  Agar  integral  ayrim 
zanjir  b o la g i  uchun  olinmasdan,  yopiq  kontur  b o ‘yicha  olinsa,  birlik
zaryadni  ko‘chirishda  bajarilgan  ish 
d ( E
  +  
E 0f)d£
  §a  ten S  b o ‘lib>
/  j e "   = 
1
  s
aniqroq  tasaw ur qilish  uchun  radiusi 
a
 ga  teng  b o ig a n   metall  diskning 
aylanma harakatini tekshiraylik.  Disk  burchak tezlik bilan tekis avlanma 
harakat qilayotgan bolsin.  Disk elektr zanjiriga disk o cqi va uning aylanasiga 
tegadigan  sirpanuvchi  kontaktlar yordam ida ulangan  (53,b-rasm).
U holda metall tarkibida tartibsiz harakat 
qilayotgan  h a r  b ir  elek tro n g a  radius 
bo ‘ylab markazdan qochma 
m
  kuch 
ta ’sir  qiladi.  Xuddi  mana  shu  kuch-chet 
kuch b o ia d i va bu kuchning sirkulatsiyasi 
EYUK ni vujudga keltiradi va o‘q bilan disk 
chetidagi  siф an uv ch i  kontakt  orasida 
kuchlanish yuzaga keladi, bunda markazga 
intilmakuch 
f Q  =
  moo
"г
  gateng,  /-disk 
o'qidan elektrongacha boigan masofa, 
m-
 
elektronning  massasi.  M ana  shu  kuch 
elektronga ta ’sir qiladi,  shuning  uchun
_  
-f
 0
n m   r
'Or
e 
e
Paydo b oiadigan  EYUK quyidagiga teng:
a
 
? 
2 
ci
_  
cmoyr
  , 
mco 
E   -
 
--------
d r   -
  ------
J 
£> 
О
a
j r d r
2
 
2 
mco 
a
Bunda 
a—
0,1 
m,
  tu=10'3 
s~K  m  —
  9  10  31 
kg
  va 
e  -
  1,6-  10  19 
Kl
  deb 
olib  EYUK kattaligini  hisoblavmiz:
7  1

---