J kamolov, II. Ismoilov

7'LC 
7'ZC 
v 
2 
v 
'
V 
^  У
M exanik  tebranishlarda  b o ig a n i  singari 
л
  qarshilik  konturdagi 
tebranishlarni  kamaytirib,  u  chastotani  ham   kamayishga,  davrni  esa 
orttirishga  olib  keladi.  Bundan  tashqari  konturda  tok  bilan 
q
  zaryad
R
 
1
tcbranishida faza siljishi 
ip
  o'zgaradi. 
' ^ <<  IJ
j j
R < 2 ^
 
(7.14b)
ya’ni faza siljishi va xususiy chastota o‘zgarishi deyarli  kam. Taqriban:
1
  д 2с ]
, ± L * ! £ X ±
\ L C \  
4 Z  
LC
 
yoki
199
1 -
2  4 Z   ]

---

7
  «со,
1
-
1
R
VI
\2Zco0 
j
J
(7.14v)
Bu  hoi 
161-rasmda  tasvirlangan.
intUganda  chastota  0  ga
T  _ 2 n
 
v 
davr esa 
1  ~
 
,  ~> 00  ga intiladi. Bunda 
7
Д 
1 
------- ^
2L
n
cp
  ->  
—
  bo‘lganda 
tg(p
 
—>
 qo  b o £ladi  natijada zaryadga va toklarning faza
л 
R
 
i
farqlari  -  — + 
 
bolganda chastota
mavhum,  tebranish konturi  aperiodik b o ia d i.
So‘nuvchi  tebranishlarni  xarakterlovchi  fizik  kattaliklardan  biri 
so‘nishninglogarifnik dekrementi
b o iib , tebranish  amplitudasini kamayish 
tezligini  ifodalaydi. 
Bir-biridan  vaqt jihatdan  bir  davrga  farq  qiluvchi
 
amplitudalar nisbatining logarifmi so ‘nishning logarifmik dekrementidir:
Я  = In —  =  In
q0e  pt
  cos co 
t
- p ( t + T )
In 
ep  = P T
 
(у  15)
q 2 
q0e
  " ......c o s « ( /  + r )
So'nuvchi  tebranishni  xarakterlovchi  fizik  kattaliklardan  yana  biri 
tebranish konturining aslligi
 boiib , u logarifmik dekrementga teskari boigan 
k attalik  b o iib , 
konturning  to ‘la  energiyasini  bir  davrda  y o ‘qotgan
 
energiyasiga nisbatidir:
Q =
n
 
co.
1
L 
W
— 
- 2  n
-----
С 
AW
(7.16)
Я 
2 
P R
Bu kuzatilgan holda tebranish konturining qarshiligini kichik deb olamiz. 
Agar qarshilik katta b o lsa , elektromagnit tebranish bolm asd an , tok juda 
tez nolga teng boiadi.  Bu holga 
aperiodik tebranish
 deyiladi.  (Mexanikada 
60-  §  da qarab o ‘tilgani kabi.)
2 0 0

---