J kamolov, II. Ismoilov

34-  §.  Metallarning  kvant  nazariyasi  haqida  tusbuncha
Klassik
  statistikada  har bir  zarra  boshqa  qo‘shni  zarradan  tam om ila 
farq etadi  deb qaraladi.  M asa—ian,  gazlarning  kinetik  nazariyasida zarra 
energiyalari kabi ularni xarakterlovchi  parametrlarning taqsimlanishi ham 
Maksvell taqsimoti qonuni asosida tushuntiriladi. Ammo kvant statistikasida 
zarralar bir-biridan farq qilmaydi, bu yerda gaziar kinetik nazariyasi  Boze
—  Eynshteyn  nazariyasi  asosida  tushuntirilib,  past  haroratda  Maksvell 
taqsimotidan tamomila farq qiladi.  Masalan, bu nazariya bo‘yicha zarralar 
energiyasi  harorat  О  К  boigandagina  emas,  bal—ki  О  К  dan  yuqoriroq 
haro —ratda ham  nol  b o ‘ladi  (
b5-h
 rasm).  Bu  nazariyani tajriba  natijalari 
ham  tasdiqlaydi,  am m o  bundan  ham  chetlanish  ro‘y beradi.
Fermi  — Dirak statistikasiga muvofiq elektron energiyasi absolut noldan 
boshlab ancha yuqori harorat chegarasigacha 
haroratga  bo gliq  b o lm ay d i  (65-v  rasm),
Bu  yangi  fikr  Maksvellning  m etallarning 
issiqlik  sig im in i  hisoblashda  elektronlar 
energiyasini  hisoblash  shart  emas,  degan 
qiyinchilikni  kamaytiradi va uning fikricha, 
zarralar energiyasi ning  haroratga bogiiqligi 
65- 
a
  rasmda  ko‘rsatilgan.  Fermi  —  Dirak 
о
 
statistikasida Pauli ning atomda  kvant  sonlar 
65 -rasm
9  1

---