J jaloloy, A. Fattaxov, I. Axmedov, I. Xotamov, G. Xodjamuratoya, A. Azlarova, A. Shadmankulov, D. Jaloloya, D. Qosimov

4.4. Iste’mol tovarlari bozorida taklif tadqiqoti
H ar qanday jamiyat va mamlakat rivojlanish asosini ishlab chiqarish 
tashkil etadi. Ishlab chiqarish esa o ‘z mohiyatiga ko‘ra bozorga tovar 
taklifidir. Taklifning rivojlanishiga nihoyatda ko‘p omillar t a ’sir etadi. 
U lam i K. Makkonnel, S. Bryu quyidagicha guruhlashganlar1:
1. Ishlab chiqarish texnologiyasi;
2. 0 ‘rindosh tovarlarning narxlari;
3. Resurslar narxi;
4. Ishlab chiqarish xarajatlari;
5. Soliq va dotatsiyalar;
6. Narx o ‘zgarishidagi kutishlar;
7. Bozordagi sotuvchilar soni va h.k.
H ar qanday jamiyatda ishlab chiqarish milliy iqtisodiyotning asosiy 
subyekti bo‘lib, uning rivojlanganlik darajasi aholi farovonligini, umum an 
mamlakat kuch qudratini negizini tashkil etadi. Ishlab chiqarishga e ’tibor, 
uning yangi texnika va texnologiyalari bilan qurollantirish, yuksak bilimli 
kadrlar bilan ta ’minlash ishlab chiqarish xarajatlarini kamayishiga, 
oqibat natijada esa tovarlar narxini pasayishiga olib keladi.
Ish lab c h iq a rish n in g m ohiyati uning iq tiso d iy o td ag i o ‘rn i, 
rivojlanish omillari, istiqbollari kabi u bilan bog‘liq barcha masalalar 
ham m a davrlarda, barcha siyosatchi va davlat arboblarining va aksariyat 
iqtisodchi olimlarning diqqat markazida bo'lib kelgan.
Prezidentimiz I .A. Karimov ta’kidlaganlaridek, ko'pgina tarmoqlarda 
tugallanm agan texnologik siklli ishlab chiqarish ustunlikka ega edi. 
Respublika u ch u n xomashyoni birlamchi qayta ishlash va yarim 
fabrikatlami tayyorlash bosqichida texnologik uzilish xos edi. Oqibatda, 
0 ‘zbekiston o ‘zining ehtiyojlarini o ‘z ishlab chiqarish orqali t a ’minlay 
olmay qolgan va iste’mol mollari va, ayniqsa, eng m uhim ishlab chiqa­
rish vositalari importiga toMiq qaram bo‘lib qolgan edi. Respublikamiz 
agrar m am lakat 1990-yilda milliy daromadning 44,3 foizini qishloq 
xo‘jaligi va atigi 23,8 foizi sanoatda yaratilgan bo‘lishiga qaramay iste’mol 
tovarlari chetdan keltirilar edi. Shu davrda oziq — ovqat im porti 31,4 
foizni tashkil etgan.